YAŞAMIN ÖZNESİNDEN ORTAMIN NESNESİNE

Authors : Alper DEĞERLİ

Pages : 59-67

View : 7 | Download : 5

Publication Date : 2019-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Teknolojik gelişimin hızının giderek ivmelendiği günümüzde, yaşamımızın tüm pratiklerinde olduğu gibi iletişim kurma biçimlerimiz de sarsıcı yenilik ve değişimlerin etki alanında kalmaktadır. Ne var ki bu süreç bireyin erişebilirliğinin sınırlarını genişletirken, kültür endüstrisinin tahakkümü altında bireyselliği de pekiştirmektedir. Öz`ün çekimi anlamına gelen `selfie` kavramı da bu dönüşümün en net yansımalarından biri olarak karşımıza çıkar. Fotoğrafta kendini merkezde konumlandıran birey, diğer tüm şeyleri sıradanlaştırır. Ancak kendini tam da merkeze yerleştiren birey, ironik biçimde aynılaşmanın kurbanı olarak kimliksizleşmekte ve silikleşmektedir. Diğer bir ifade ile “öz” kitle tarafından emilip tüketilmektedir, çekilen şeyden arta kalan ise “ortamın nesnesinden” başka bir şey değildir. Bir anlamda Barthes`in deyimiyle punctum’dan söz etmek gittikçe zorlaşmakta, punctum studium’a dönüşerek sıradanlığın nedeni olmaktadır. Bu çerçevede betimsel analiz yönteminin kullanıldığı çalışmada; Atget’nin 20. yüzyılın başlarında, insandan arındırılmış, boş ve özgür olarak fotoğrafladığı Paris’ten, günümüz özçekimlerinin arka planında yer alan, ancak aynılaşan fotoğraflarla yine “boş” kalan günümüz Paris’ine doğru tarihsel yolculuğa çıkılmış; hastane personeli tarafından ölüm döşeğindeki hastalar kullanılarak ya da ziyaretçiler tarafından da Vinci’nin Mona Lisa’sı ile gerçekleştirilen özçekimler bağlamında selfie fotoğraflarında punctum’un yok oluşu irdelenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Selfie, özçekim, fotoğraf, punctum