ORTADOĞU’DA DEMOKRASİYİ GELİŞTİRME HAREKETİ OLARAK ARAP BAHARI

Authors : Nureddin NEBATİ

Pages : 178-190

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2019-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam toplumlarında tarihsel süreç içerisinde toplumsal alan ile siyaset kurumu arasında bazen uyum bazen de karşı çıkış ve muhalefet ortaya çıkmıştır. Bu karşı çıkış ve muhalefet geçmişten günümüzde İslam toplumlarında çeşitli kırılmaları beraberinde getirmiştir. Yaşanan ilk kırılma, Batı karşısında yaşanan yenilgi ve bu yenilginin ortaya çıkardığı ve beslediği sorgulamalar sonucu beliren İslamcılık akımıdır. İslamcılık emperyalizm, kolonyalizm gibi olguların sonuçlarına yönelik bir direnişi teşvik etmekte ve değer üretimini geçmişten alan bir ideal toplum modeli kurmak istemektedir. İslami muhalefetin ikinci kırılma noktasını 60’lar ve 70’lerde koloni olmaktan kurtulan rejimlerin modernist müdahalelere yönelik direnişi oluşturmuştur. Hem kapitalist yapının aşırılıkları altında ezilen hem de sosyalist dünyanın katı materyalizmi içinde kendine anlam kuramayanların tepkisi İslami yükselişi beslemiştir. Üçüncü kırılma noktası ise Arap Baharı olarak tanımlanabilir. Arap Baharı, birdenbire gerçekleşen bir tarihsel kırılma ya da Arap aydınlanması değildir. Çağdaş bir sosyal hareket biçiminde yeniden üretilen İslamcılığın geleneksel kodları ve tarihselliği ile uyumludur. Baharın yarattığı yeni atmosfer bölgedeki güç dengelerini değiştirmiş ve “İslamcıları iktidardan uzak tutma” hamlesi olarak dış müdahalelerin etkisiyle karşılaşmış, süreç tersine dönmüştür. Buna rağmen tüm iniş çıkışlarıyla demokratikleşme yolculukları uzun soluklu süreçlerdir. Türkiye son dönemde iç politikasında gerçekleştirdiği demokratikleşme açılımlarına paralel olarak, Arap Baharı’nda da milletlerin iradesini desteklemiş, dış politika yaklaşımını demokratikleşme, çoğulculuk ve insan hakları üzerinden yeniden kurmuştur.
Keywords : Arap Baharı, Demokratikleşme, İslamcılık, Politika, Batı