ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ SULTAN HANLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Filiz KARAKUŞ

Pages : 71-109

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2022-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu Selçuklu Devleti’nin 13. yüzyılın başlarından itibaren Anadolu’da Türk birliğini sağlaması ile mimarlık alanında bir Rönesans yaşanmış ve pek çok mimari eser ortaya konulmuştur. Anadolu’da güvenliğin sağlanmasıyla birlikte ticaret alanında önemli gelişmeler sağlanmış ve kervanların konaklaması için menzil kervansarayları inşa edilmiştir. Bu yapılardan büyük bir kısmı doğal nedenler, bayındırlık hizmetleri ve bilinçsizlik nedeniyle günümüze ulaşamamıştır. Bu araştırmanın konusu Anadolu Selçukluları Döneminde inşa edilen sultan hanlarına ilişkin tipoloji çalışması yapılmasıdır. Bu amaçla öncelikle literatür çalışması yapılarak kervansaray yapılarının gelişimi üzerinde durulmuştur. Daha sonra bu yapılardan dönemin Anadolu Selçuklu sultanları tarafından yaptırılmış olduğu tespit edilen sekiz tanesi üzerinde detaylı bir çalışma yapılarak bu yapılara ilişkin tipolojik bir değerlendirme yapılmıştır. Anadolu Selçuklu dönemi kervansaray yapılarına ilişkin günümüze kadar yapılmış çeşitli araştırmalar bulunmasına rağmen bu sekiz yapıyı tipolojik açıdan bütüncül olarak ele alan bir araştırma bulunmaması bu çalışmanın yapılmasının temel nedenini oluşturmaktadır. Üzerinde çalışılan bu yapıların bazı bölümlerinin yıkılmış olması ve bazılarının geçirdiği onarımlardan dolayı veri kayıpları olduğu düşünülmektedir. Ayrıca bazı araştırmacılara göre bu dönemde yapılmış olan bazı sultan hanlarının günümüze kadar ulaşmadığı düşüncesi bu çalışmanın sınırlılığını oluşturmaktadır. Yapılan tipoloji çalışması sonucunda sultan hanlarının genel olarak benzer malzemeler kullanılarak benzer plan şemalarında inşa edilmiş olduğunu göstermesine rağmen iki yapının farklı plan şeması olduğu görülmüştür.
Keywords : Kervansaray, Ribat, Anadolu Selçuklu Dönemi, 13 yüzyıl, Sultan hanları