Fıkıhta İnsan Davranışının Ölçülmesi

Authors : Bünyamin KORUCU

Pages : 43-76

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede insan davranışlarını araştırma konusu yapan bilim dalı sıfatıyla fıkıh, bir fıkıh kurumu olan mezhep ve onların bağlı bulunduğu üst yapı konumundaki din insanın bilişsel insert ignore into journalissuearticles values(fikrî);, duyuşsal insert ignore into journalissuearticles values(ahlâkî);, ve eylemsel insert ignore into journalissuearticles values(fiilî); edimlerinin nihâî amaçları durumundaki marifet ve ubûdiyyeti gerçekleştirmenin araçları olarak konumlandırılmıştır. Bu itibarla fıkıh bu çalışmada “amel ölçme bilgisi”, mezhep ise “amel ölçme aracı” olarak tasavvur edilmiş ve konu özellikle psikoloji ve sosyal psikolojide ölçme ve değerlendirme teknikleri ve ölçme araçlarıyla mukayeseli olarak tahlil edilmiştir. Makalenin konu örgüsü içinde kıyâs “ölçme faaliyeti” anlamında kullanılmış, mezhep ise bu faliyetin kendisi üzerinden gerçekleştirildiği amel ölçme aracını ifade etmek üzere tarafımızdan ihdâs edilen “amel-ölçer” kavramıyla tasvîr edilmiştir. Çalışmada kıyâsı şer’î delillerden biri olmaktan ziyâde “ölçme bilgisine sahip uzman fakîh tarafından kullanılan bir yöntem” olarak takdim eden usûlcülerin görüşleri mezkûr bakış açısını temellendirmek üzere kullanılmıştır.
Keywords : Fıkıh, Mezhep, Tutum, Amel, Davranış, Kıyâs, Amel Ölçmek, Amel Ölçme Aracı