OSMANLI MODERNLEŞME FİKİRLERİNİN İNGİLTERE YANSIMALARINA DAİR İKİ METİN İNCELEMESİ

Authors : Ömer İPEK

Pages : 27-40

Doi:10.53474/ad.1127415

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk modernleşmesi, rüzgârını eğitim ve askeri alanlarda yapılan yeniliklerden alan bir hamle olarak ele alınmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik ve siyasal modelinin dünya sisteminin getirdiği yeni şartlara cevap vermemesi ve modern teknikler noktasındaki eksikliklerin askeri alanda ortaya çıkardığı yetersizlik; 18. yüzyılın sonundan itibaren Osmanlı Devleti’nde kamuda, askeriyede ve eğitim alanında külli bir dönüşüm çabası yaratmıştır. Fransız Devrimi`nin aydınlanmacı ruhunun yarattığı dönüşümün sonucu olarak ulus kavramının ortaya çıkmasının yanında İngiltere`de başlayan Sanayi Devrimi ve Askeri planda kendini gösteren Rus baskısı, her biri farklı alanlarda çağa ayak uydurma çabalarının tetikleyicisi olmuşlardır. Bu bağlamda, 1892 yılı gibi çok erken bir tarihte bir Türk yazar insert ignore into journalissuearticles values(İbrahim Hakkı Bey); tarafından İngilizce dilinde yayınlanmış olan bir metin ve İngiliz bir yazar insert ignore into journalissuearticles values(Hyde Clarke); tarafından bu metne yapılan tenkitler, Türkiye`nin modernleşme ve ilerleme çalışmalarını ispat ve izah çabasını göstermekle beraber, Eğitim, İdare, Kültür, Maliye ve hatta Saltanat-Hilafet gibi meselelere İngiliz yaklaşımını göstermesi bakımından iki metin aydınlatıcıdır. Bu makalede, Osmanlı-Türk modernleşme çalışmalarına dair İngiliz basınında yayınlanan `Is Turkey Progressing?` başlıklı makale ve onun başlattığı tartışma ekseninde İngiltere`nin Türk modernleşmesine yaklaşımı ele alınmak amaçlanmıştır.
Keywords : Reform, Osmanlı, Tanzimat, Hilafet, modernleşme