Helminth Fauna in Chickens That are Kept in Rural Areas in Aydın

Authors : Hakkı ÜNLÜ, Hasan EREN

Pages : 193-197

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Özbilgi/Amaç: Kanatlılar içinde önemli bir yer tutan tavuklar dünyanın pek çok yerinde kümesler, kafesler, çitler ya da ticari üretim sistemlerinde tutulmaktadır. Tavuklarda pek çok paraziter hastalık ticari kapalı üretim sistemlerinin gelişmesi ile belirli ölçülerde azaltılmıştır. Bununla birlikte dünyanın pek çok yerinde kanatlıların geleneksel yöntemlerle yetiştiriliyor olması bu hayvanlarda çeşitli helmint enfeksiyonlarının varlığını sürdürmesine yol açmaktadır. Daha çok kırsal kesimlerde ticari amaçlı olmayan aile işletmeciliği şeklinde toprak üstünde kurulmuş kümeslerde yetiştiricilik yapılmaktadır. Bahçe içinde veya dışında gezerek dış ortam ile oldukça etkileşim içinde bulunan tavuklar bazen doğrudan bazen de ara konakları sindirim yoluyla almak suretiyle çeşitli helmint enfeksiyonları ile enfekte olmaktadır. Bu çalışma Aydın Merkez, İncirliova, Köşk ve Karacasu ilçelerinde halk elinde toprak tabanlı kümeslerde yetiştirilen tavukların helmint faunasını tespit etmek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metot: 20’si erkek horoz ve 30’si dişi toplam 50 tavuğun ötenazisi yapılarak nekropsi muayeneleri yapılmış, helmint ve helmint yumurtası yönünden incelenmiştir. Toplam 460 dışkı örneği incelenmiştir. Dışkı örnekleri native, flotasyon ve sedimentasyon yöntemleri ile muayene edilmiştir. Organların muayenesi sonucu toplanan nematodlar serum fizyolojik ile yıkanarak kaynama derecesine yakın %70’lik ethanol içinde tespit edilmiştir. Sindirim sisteminde bulunan cestodların scolekslerini mukozadan zedelenmeden ayrılması için -20oC’de birkaç gün bekletilmiş ve sonra oda sıcaklığında çözdürülerek cestodların scolekslerinin mukozadan kolayca ayrılması sağlanmıştır. Nekropsi sonuncunda toplanan helmintlerin şeffaflandırma işlemi laktofenol ile gerçekleştirilmiş, ışık mikroskobu altında yardımcı programlar DP Controller 3.11.267, analySIS LS Starter 2.4 kullanılarak ölçümleri yapılmış ve ilgili literatürlerin Tolgay 1973, Güralp 1981, Soulsby 1986 doğrultusunda morfolojik kriterler göz önüne alınarak tür düzeyinde teşhisleri yapılmış ve fotoğrafları çekilmiştir. Toplanan cestodların boyları ölçülerek protokole kaydedilmiştir. Bir tavuktan toplanan her nematod türü için 10 erkek ve 10 dişinin ölçümleri yapılmış, örnek sayısının 10’dan az olduğu durumlarda bulunan örneklerin tamamı ölçülmüş ve parazitlere ait ortalama ölçümler belirlenmiştir.Bulgular ve Sonuç: Nekropsi yapılan 50 tavuğun 48’inde %96 ve muayene edilen 460 dışkı örneğinin 141’inde %30,65 helmint enfeksiyonuna rastlanmıştır. Tavuklarda rastlanan en yoğun helmint türü H. gallinarum %80 olmuştur. Bulunan diğer helmint türlerinin ise C. retusa %18 , R. tetragona %4 , A. cunatea %2 ve A. galli %2 olduğu belirlenmiştir. Nekropsi sonucunda toplam 5 helmint tespit edilmiştir. Tek bir tavukta üç, yedi tavukta iki ve 32 tavukta da tek bir helmint türüne rastlanmıştır. Dışkı muayenesi sonucunda 460 dışkı örneğinin 141’inde %30,65 helmint enfeksiyonu tespit edilmiştir. Bu çalışmada, sadece 3 tip nematod yumurtasına rastlanmıştır. Bulunan türler H. gallinarum %23,91 , Capillaria sp. %11,30 ve A. galli %0,21 ’dir. Nekropsisi yapılan tavukların sadece ince ve kalın bağırsaklarında helmintler toplanmıştır. Diğer doku ve organlarda herhangi bir helmint türüne rastlanmamıştır. Bu çalışmada trematod ile acanthocephala türlerine rastlanmamıştır.
Keywords : Aydın, Helmint, Civciv, Prevalans