İlkokul 3. ve 4. Sınıf seviyesindeki hikâye kitaplarının şiddet ve korku unsurları açısından değerlendirilmesi

Authors : Ayfer Şahin, Aynur Gönen, Fatma Cahide Özçelik

Pages : 77-97

View : 170 | Download : 112

Publication Date : 2023-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma ilkokul 3. ve 4. sınıf hikâye kitaplarında şiddet ve korku unsurlarını belirlemek ve değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme kullanılmıştır. Seçilen hikaye kitapları tek tek incelenmiş, şiddet ve korku içeren cümleler sayısal olarak sınıflandırılmıştır. Eserler şiddet ve korku unsurları açısından incelenirken başlangıç noktası olarak "cümle” kabul edilmiştir. Araştırmada basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen beş farklı yayınevinden dörder tane olmak üzere toplam 20 kitap ve bu kitaplarda yer alan 52 hikâye incelenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Hikâyeler üç araştırmacı tarafından ayrı ayrı okunmuş, içermiş oldukları şiddet ve korku unsurları "Şiddet ve Korku Unsurları Belirleme Formu” aracılığıyla kayıt altına alınmıştır. Araştırmanın sonucunda 20 okuma kitabının toplam 135 şiddet unsuru ile 74 korku unsuru içerdiği tespit edilmiştir. Hikâye kitaplarında en fazla karşılaşılan şiddet türlerinin fiziksel şiddet ve sözel şiddet olduğu, bu sıralamayı duygusal şiddet türünün izlediği belirlenmiştir. En fazla şiddet öğesi barındıran okuma kitaplarının; "Rüzgâr Dev (f=23)”, "Kara Yılan (f=21)” ve "Sihirli Sözler (f=15)” olduğu; şiddet öğesi bulunmayan kitapların ise "Billur ile Çağla Tatilde”, "Hacıyatmaz”, "Sihirli Sözler” olduğu tespit edilmiştir. Hikâye kitaplarındaki şiddet ve korku unsurlarının bulunma sıklığı karşılaştırıldığında; şiddet içeren unsurların, korku unsurlarından fazla olduğu tespit edilmiştir. İçeriğinde en fazla korku unsuru bulunduran kitabın ise yine "Rüzgâr Dev (f=17)”, "Peri Kızı (f=12)” ve "Ekmeğin Serüveni (f=9)” olduğu, hiç korku unsuru bulunmayan kitapların ise, "Tüccarın Oyunu”, "Yaşamak İstiyorum”, "Kütüphane Şehri” ve "Hacıyatmaz” olduğu tespit edilmiştir. Hikâye kitaplarında frekans değeri en yüksek şiddet unsurunun "canını acıtmak (f=21)” olduğu, bu sıralamayı "bağırmak (f=18)” şiddet unsurunun takip ettiği; frekans değeri en yüksek korku unsurların "gerçek üstü varlık (f=12)” ve "esrarangiz olaylar (f=12)” olduğu, bu sıralamayı ise "korkutucu efektler (f=10)” ve "doğadaki sesler (f=10)” unsurlarının takip ettiği görülmüştür.
Keywords : Okuma alışkanlığı, çocuk edebiyatı, çocuk kitapları, hikâye kitapları, korku, şiddet