Meriç Nehri (Edirne) Boyunca Nehir Suyuyla Sulanan Çeltiklerde Pestisit Kalıntıları

Authors : Çağatay KULAKSIZ, Abdullah AKGÜN

Pages : 36-44

Doi:10.24323/akademik-gida.730084

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Meriç Nehri`nden insert ignore into journalissuearticles values(Edirne); sulanarak üretilen çeltiklerde kullanılan zirai ilaç kalıntılarının insan ve çevre sağlığı açısından yasal değerlerin üstünde olup olmadığı araştırılmıştır. Edirne, 2018 yılında yaklaşık 410.000 ton çeltik üretimiyle Türkiye’nin en büyük çeltik üreticisi olup, Türkiye’nin toplam üretimin %44’ünü karşılamaktadır. Çeltik yaşam evresi boyunca suda olduğundan, üretiminde yabancı ot ve bitki zararlılarına karşı kaçınılmaz olarak tarım ilacı kullanılmaktadır. Buna ek olarak, Bulgaristan’daki Meriç havzasında da çeltik üretimi yapıldığından bu bölgeden suyla taşınabilen pestisitlerin bu bölgedeki çeltiklere bulaşma ihtimali olabileceği dikkate alınmıştır. Gıdalardaki ilaç kalıntılarının neden olabileceği olumsuzluklar dikkate alınarak yapılan yasal düzenlemeler ile her pestisit etken maddesi için belli bir maksimum kalıntı limiti belirlenmiş veya bazılarının kullanımı yasaklanmıştır. Bu çalışma üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada analizi yapılacak olan çeltik örnekleri 2018 yılında Edirne’de Meriç Nehri boyunca 25 ayrı noktadan toplanmıştır. İkinci aşamada toplanan çeltikler sap ve kavuzlarından ayrılarak kurutulmuş ve örnekler analiz edilinceye kadar uygun koşullarda muhafaza edilmiştir. Son aşamada test edilen pestisit aktif bileşenlerinin 365’i LC/MS-MS ile kalanları GC-MS sistemleri ile taranmıştır. Analizler sonucunda çeltik ve pirinç örneklerinde, azoksistrobin insert ignore into journalissuearticles values(0.094-0.033 mg/kg);, siprokonazol insert ignore into journalissuearticles values(0.029-0 mg/kg);, epoksikanazol insert ignore into journalissuearticles values(0.018-0 mg/kg);, prokloraz insert ignore into journalissuearticles values(0.063-0.019 mg/kg);, profoksidim insert ignore into journalissuearticles values(0.021-0 mg/kg);, propikonazol insert ignore into journalissuearticles values(0.116-0.043 mg/kg);, tebukonazol insert ignore into journalissuearticles values(0.045-0.017 mg/kg); ve trifloksistrobin insert ignore into journalissuearticles values(0.076-0.023 mg/kg); pestisitleri belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, analiz edilen çeltik ve pirinç örneklerinde bulunan pestisit kalıntı miktarının, Türk Gıda Kodeksi ve Avrupa Birliği’nin ilgili pestisit kalıntı limitleri mevzuatında yer alan limitlerin altında olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Pestisit, Çeltik, Pirinç, Meriç nehri