2003 IRAK SAVAŞI SONRASI BASRA KÖRFEZİ’NDE ETKİLİ BİR UNSUR OLARAK GÜVENLİKLEŞTİRME SİYASETİ

Authors : Bilgehan ALAGÖZ

Pages : 233-272

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2017-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin temel çıkış noktasını, Basra Körfezi siyasetinde bölge aktörlerinin birbirleriyle karşılıklı etkileşim içinde olduğu ve bu durumun güvenlikleştirme siyasetinin sıklıkla uygulanmasına sebep olduğu iddiası oluşturmaktadır. Bu bağlamda Güvenlik Çalışmalarına alternatif bir bakış açısı sunan Kopenhag Okulu’nun temel argümanlarını kullanmanın mümkün olup olmadığı sorgulanmış, nihai olarak Kopenhag Okulu’nun önemli unsurlarından biri olan Güvenlikleştirme Teorisi üzerinden Basra Körfezi siyaseti incelenmiştir. Makalenin ana amacı, Basra Körfezi siyasetini öğretide sıklıkla kullanılan Realist kuramın dışında farklı bir bakış açısı üzerinden analiz etmenin mümkün olduğunu göstermektir. Zira Basra Körfezi siyaseti, içinde bulunduğu bölgenin dinamiklerine göre şekillenmektedir. Bu noktada bölge ülkelerinin siyaset yapıcıları söylem yoluyla güvenlik ajandalarını belirlemekte, bölge halkları üzerinden güvenliğe ilişkin tehdit algısının oluşmasını sağlamakta ve bu doğrultuda söz konusu güvenlik tehditlerinin toplumlar nezdinde kabul görmesini takiben olağanüstü tedbirler alma yoluna gitmektedirler. Dolayısıyla Basra Körfezi bölgesinde 2003 Irak Savaşı sonrası dönemde yoğun bir şekilde yükselişe geçen askeri güvenlik konusunun dahi aslında başarılı bir güvenlikleştirme siyasetinin parçası olduğu görülmektedir. 2003 Irak Savaşı’nın gerek İran gerek Basra Körfezi Arap ülkeleri açısından oldukça önemli bir dönüm noktası olması sebebiyle dönem olarak 2003 Irak Savaşı sonrası seçilmiştir. Ancak bu makale Irak ağırlıklı bir anlatıma sahip değildir. 2003 Irak işgali, kendisine atfedilmeden bölgedeki pek çok temel mevzuunun tartışılamayacak olması açısından referans olarak kabul edilmiştir. Zira İran-Irak ilişkileri ve de Irak-Basra Körfezi Arap ülkeleri ilişkileri başlı başına ayrı bir çalışma konusu teşkil edecek bir niteliğe sahip olup bu çalışmanın ana çatısının dışında tutulmuştur.
Keywords : İran dış politikası, Basra Körfezi siyaseti, Kopenhag Okulu, 2003 Irak Savaşı