ORGANIZATIONAL FORMS: KNOWLEDGE, MOTIVATIONAL AND POWER DYNAMICS

Authors : Ayşe Saime DÖNER

Pages : 27-42

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2015-12-26

Article Type : Conference Paper

Abstract :Ekonomik faaliyetler farklı organizasyon formları dahilinde yürütülmektedir. Sanayi ekonomisi literatüründe varolan teorik çalışmalar, bu organizasyonları çoğunlukla “firma” ile ilişkilendirerek ve firma-piyasa ayrımına odaklanarak incelerken, gözlemlenen organizasyon formlarının çeşitliliğini açıklayan tek bir çerçeve sunmamaktadır. Bu çalışma, organizasyon içindeki farklı dinamiklerin yarattığı koordinasyon gerekliliklerini öne çıkararak gözlemlenen bu çeşitliliğe kavramsal bir çerçeve sunma amacındadır. Organizasyon içi dinamiklere dair üç boyut incelenmektedir: insert ignore into journalissuearticles values(1); bilgi yaratımı ve transferi, insert ignore into journalissuearticles values(2); birimler arası çıkar çatışmaları, ve insert ignore into journalissuearticles values(3); birimler arası güç dağılımı. Günümüzde bilgi, ekonomik faaliyetlerde kullanılan kaynakların en önemlisi olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla ekonomik faaliyetler de temelinde bilgi faaliyetleri olarak ele alınmalıdır. Farklı ekonomik birimlerin kontrolünde olan bilgilerin paylaşımını, transferini ve yeni bilgilerin yaratımını içeren bilgi faaliyetleri etkinlik açısından düzenlenmelidir. Aktörler bu faaliyetler sırasında şekillenen ortak çalışmalarını, hem kendi özelliklerine göre –dışardan gelen bilgiyi emme kapasiteleri- hem de paylaşılan bilginin özelliklerine göre –kodlanmışlık, gözlemlenebilirlik, öğretilebilirlik, karmaşıklık, sisteme bağımlılık ve yenilik- eşgüdümlemelidir. Bu çalışmada, bilgiye dayalı ekonomi literatürü takip edilerek, bilgi yaratımı ve transferinin koordinasyonu, ortaya çıkan organizasyon formunun birinci ve en önemli bileşeni olarak ele alınmaktadır. Ancak bilişsel düzeydeki bu koordinasyon tek başına yeterli değildir. Zira ortak bir bilgi faaliyetinde çalışan ekonomik aktörler fırsatçı davranabilir ya da çıkar çatışması içerisine girebilirler. Eğer aktörlerin çıkarları kendiliğinden birbirleriyle çatışmıyorsa, bu aktörler birbirlerinin niyetlerini sorgulamadan ekonomik faaliyetler içindeki görevlerini eşgüdümlemeye hazır olurlar. Bu durumda ilişkilerin koordinasyonu güven esaslı gayri resmi kontrol mekanizmalarıyla sağlanabilir. Öte yandan, çıkarların çatışması durumunda, aktörler ekonomik faaliyetler içindeki görevlerini yerine getirmeden önce kendi haklarını korumak isteyeceklerdir. Bu da, ortak çalışmaya başlamadan önce bir anlaşmaya varmalarını ve aralarındaki ilişkileri resmî kural ve kanunlarla düzenlemelerini gerektirmektedir. Sonuç olarak, ekonomik faaliyetler sırasında ortaya çıkan organizasyonların şekillenmesinde, resmi ya da gayri resmi kurumlarla ekonomik aktörlerin çıkarlarının korunmasına yönelik koordinasyon mekanizmaları ikinci bir bileşen olarak karşımıza çıkmaktadır. En son bileşen de ekonomik birimler arası güç dağılımıyla ilişkilidir. Her ne zaman iki ya da daha fazla taraf arasında sözleşme ihtiyacı ortaya çıkarsa, güç oyunları da kendini gösterecektir. Her aktör kendi çıkarlarını koruyacak şekilde anlaşmayı düzenlemek isteyeceğinden, aktörler arasındaki güç dağılımı, ortaya çıkan koordinasyon mekanizmasının şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Özetlenecek olursa, temelinde bilgi faaliyetleri olan bütün ekonomik faaliyetler üç boyutlu bir dinamik çerçevesinde sürdürülmektedir ve buna bağlı olarak ortaya çıkan organizasyonların formları da bu üçlü dinamiğe uygun olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada da, farklı organizasyon formları, bu dinamiklerin gerektirdiği koordinasyon mekanizmalarının farklı bileşimleri olarak önerilmektedir.
Keywords : Organizasyon formları, Bilgiye dayalı ekonomi, Bilişsel koordinasyon, Motivasyonların koordinasyonu, Güç dağılımı