SERBEST BÖLGELERİN İSTİHDAM ALANI OLARAK ETKİNLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME: ANTALYA SERBEST BÖLGESİ ÖRNEĞİ

Authors : Mete Kaan NAMAL, Engin ÇAKIR

Pages : 47-83

View : 9 | Download : 4

Publication Date : 2019-05-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Serbest bölge uygulamaları, ülkelerin dış ticaret ve gümrük mevzuatlarında istisna veya muafiyetler yapmasıyla, birbirleriyle olan ticaretlerini geliştirmek ve kolaylaştırmak maksadıyla ortaya çıkmıştır. Dünyada serbest bölge benzeri uygulamalar yaklaşık 300 yıllık tarihe sahip iken Türkiye’nin gerçek anlamda serbest bölge macerası ise yaklaşık 30 yıllık bir geçmişe sahiptir. Dünyada serbest bölgelerin kurulma nedenleri ülkelerin gelişmişlik düzeylerine ve sosyo-ekonomik yapılarına göre farklı amaçlar taşımaktadır. Genellikle gelişmiş ülkeler sınaî, üretim ve istihdamlarını geliştirmekten ziyade ticaretlerini geliştirmek için bu bölgelere yönelmişlerdir.  Buna karşın gelişmekte olan ülkeler ise ihracatı, üretimi ve istihdamlarını artırmak gibi amaçlar için serbest bölge uygulamalarına başvurmuşlardır. Gelişmekte olan Türkiye’de ise serbest bölgelerin kuruluşlarında ihracat, üretim ve istihdamı artırmak başlıca amaçlar olarak belirlenmiştir. Türkiye’de 1980’li yılların başından beridir faaliyet gösteren serbest bölgelerin belirlenen bu amaçları ne kadar gerçekleştirdiği ise merak konusu olmaktadır. Türkiye’de serbest bölgeler ile ilgili yapılan araştırmaların tümünde serbest bölgelerin istihdama etkisi üzerine bir çalışma yapılmamıştır. Serbest bölgelerle ilgili yapılmış olan bazı araştırmalarda ise istihdam konusundan kısaca bahsedilmiş ve istihdama etkisinin her şartta olumlu olduğu ifade edilmiştir. Bu çalışmada, Antalya Serbest Bölgesi örnekleminde, bölgede faaliyet gösteren firmaların yöneticileri ile derinlemesine mülakat yöntemiyle serbest bölgelerin istihdama etkisi incelenmiştir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan sorunlar tespit edilerek serbest bölgelerin istihdamı artırmasını sağlayabilecek öneriler sunulmuştur .
Keywords : Serbest Bölgeler, İstihdam, Dış Ticaret, İthalat