İZMİR KADİFEKALE (SMYRNA AKROPOLİSİ) BİZANS SARNICI BULUNTUSU (2015) SERAMİK ÖRNEĞİ IŞIĞINDA GEÇ BİZANS SIRLI SERAMİKLERİNDE HEKSAGRAM (DAVUD YILDIZI) SEMBOLÜ

Authors : Dilek MAKTAL CANKO

Pages : 85-107

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2019-12-09

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk insanların simsiyah gecede yönlerini bulmalarını sağlayan bir kılavuz, günlerini aydınlatan bir yaşam kaynağı olan yıldızlar, ilahi rehberlik, koruyuculuk ve umudu simgeleyen son derece önemli semboller olmuşlardır. Hıristiyanlıkta yıldız motifi, ilahi rehberlik ve koruma sunan Beytüllahim Yıldızı ile sembolleştirilmiştir. İki eşkenar üçgenin düz ve ters olarak birbirine geçmeli bir şekilde üst üste yerleştirilmesiyle oluşturulan altı kollu yıldız sembolü, heksagram insert ignore into journalissuearticles values(Davud Yıldızı); olarak adlandırılmaktadır. Üst üste kesilmiş ve ayrılmaz bir şekilde birbirinin içine geçmiş iki üçgen, iyi ve kötünün dolayısıyla tüm zıtlıkların evrende sonsuz bir döngü ile birbirine bağlı olmasını simgeler. Zıtlıkların birliğini temsil eden heksagram, makrokosmosun sembolüdür. Sembole yüklenen anlamlar Kral Davud ve oğlu Süleyman efsaneleri ile birleşince kötülüklerden koruyan apotropeik bir motife dönüşmüştür. Eski çağlardan beri apotropeik anlamından dolayı en sık kullanılan motiflerden biri olan heksagram, Bizans sanatında da kullanılmıştır. Geç Bizans dönemi seramiklerinde bu sembol sıkça görülmektedir. Bu makalede heksagram motifiyle bezenen geç Bizans dönemi sırlı seramikleri belirlenerek motifin kullanımı incelenmiş, bezeme ve stil özelliklerine göre gruplandırılmıştır. İzmir Kadifekale Bizans sarnıcı 2015 kazısından ele geçen heksagram motifli seramik kaide parçası tanıtılmış, bu parçanın gruplanan Bizans sırlı seramiklerindeki yeri belirlenmiştir.
Keywords : Heksagram, Davud Yıldızı, Süleyman Mührü, Geç Bizans Dönemi, Bizans Seramiği