SABAHATTİN ALİ’NİN İÇİMİZDEKİ ŞEYTAN ADLI YAPITININ FARKLI BASIMDAKİ DİLİÇİ VERSİYONLARININ MUKAYESESİ

Authors : Esra ULUŞAHİN

Pages : 431-448

View : 14 | Download : 13

Publication Date : 2020-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çeviri denilince her zaman akla başka dilden yapılan aktarımlar gelir. Ancak dilin gelişmesi için bazen bu aktarıma o dilin kendi içinde de ihtiyaç duyulmaktadır. Çeviri işlevsel bir olgudur. En önemli işlevlerinden biri de bir kültürü nesilden nesile aktarmak ya da bir kültürü neslin normlarına göre şekillenerek o nesle tanıtmaktır. Diğer bir deyişle çeviri dinamiktir. Eskiyi yeniye taşır, zaman zaman da yeniyi eskiye götürür. Her yapıt yazıldığı dönemin okuruna hitap eder, ancak eski dilde yazılmış, bugünün okurunun kelime ve kültürel dağarcığında yer almayan unsurları günümüz diline çevirmek gerekir. Bu çalışmada öncelikle Türk Dil Devrimi’nin sonucu olan diliçi çeviriden bahsedilecek, diliçi çevirinin bir nevi ‘yeniden yazım’ olduğu vurgulanacak, öte yandan bir yapıtın farklı basımlarının da ‘yeniden çeviri’ örneği olduğunun altı çizilecektir. Kültürel, ideolojik, bazen de bireysel çıkarlar doğrultusunda gerçekleştirilen farklı, değiştirilmiş basımlardaki diliçi çevirinin ‘eleştirisel yeniden yaratma’ olduğu yaklaşımı ışığında, Sabahattin Ali’nin 1940 yılında basılan İçimizdeki Şeytan adlı yapıtında yer verdiği eski Türkçe sözcüklerden yola çıkarak, YKY tarafından 1998’de yapılan ilk basımı ile 2019’da yapılan 58. Basımı arasındaki farklılıklar yan-metinsellik bağlamında mukayese edilecektir. Her metnin bağımsız olduğu düşüncesiyle dilici çevirinin bir nevi yeniden yazma olduğu örneklerle somutlaştırılacaktır. Çevirinin toplumsal, kültürel değişimlere ayak uyduran, dinamik bir olgu olduğu gerçeğiyle, günümüz okurunun kolay alımlaması için sadeleştirilen örnekler üzerinden hem Türk dilinin zenginliği gösterilmeye çalışılacak hem de diliçi çevirinin Türk edebiyatında, kültüründe önemli yere sahip yazarların yapıtlarını yaşatmak için önem teşkil ettiği de vurgulanmaya çalışılacaktır. 
Keywords : Diliçi çeviri, Yeniden Yazım, Sadeleştirme, Yan metinsellik, Sabahattin Ali