DAĞITIMCI VE SOSYAL EŞİTSİZLİK EKSENİNDE EŞİTSİZLİĞİN FARKLI YÜZLERİ

Authors : Hayriye Asena DEMİRER

Pages : 519-549

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2020-12-22

Article Type : Review Paper

Abstract :Literatürde eşitlik, fırsat eşitliğinden çıktı eşitliğine; şans eşitliğinden ilişkisel eşitliğe; dağıtımsal eşitlikten sosyal eşitliğe; kaynak eşitliğinden sosyo-kültürel eşitliğe çok farklı kavramsallaştırmalarla tartışıla gelmiştir. Bu makalede öncelikle eşitsizliğin ekonomi-politik boyutlarına kısaca değinmekle birlikte, sosyal eşitsizlik tartışmalarını ön plana çıkarmak suretiyle eşitsizliğin sosyal, ahlaki, psikolojik etkilerini vurgulayarak ve toplumun dezavantajlı kesimleri kadar avantajlı kesimleri üzerindeki olumsuz etkilerini de ele alarak, eşitsizliğin çok boyutlu bir nosyon olduğunu ortaya koymaya çalışacağım. İkinci olarak literatürde, eşitlik tartışmaları genellikle bazı sosyal malların eşit dağıtılmasını gerektiren dağıtımcı eşitlik ile statü ayrımlarının belirleyici olmadığı ya da insanların hiyerarşik olarak derecelendirilmiş kategorilere yerleştirilmediği bir toplum idealini tanımlayan bir sosyal eşitlik ya da ilişkisel eşitlik olarak ikili bir sınıflandırmaya tabi tutulmasına karşılık, sosyal eşitlik vurgusunun, Marksizmin kurucusu Karl Marx’dan, ekonomik liberalizmin kurucusu Adam Smith’e ve siyaset teorisinin önde gelen isimlerinden Robert Dahl’a kadar çok farklı yazarların eserlerinde karşımıza çıkabildiğini göstermeye çalışacağım. Dahası makalede, sosyal sınıf tartışmalarının eşitsizlik literatürü içinde marjinalleşmesinin 1); neo-liberalizmin teorik ve 1980’lerden itibaren pratik yükselişiyle 2); emperyalizm teorileri, bağımlılık yaklaşımı vb’nin etkisiyle ekonomi-politik eşitsizliklerin daha çok uluslararası ölçekte tartışılmaya başlanmasının iç politik bağlamı biraz ikinci plana itmesiyle, 3); literatürde sosyal eşitsizlik tartışmalarının ön plana çıkmasının ve eşitsizlik sorunsalının maddi eşitlik düzeyinde ele alınmasına yönelik eleştirilerin artmasının maddi eşitsizlik tartışmalarını başka bir gerekçeyle ikinci plana itmesiyle ilişkilendirilebileceğini iddia edeceğim. Sonuç olarak, toplumun dezavantajlı kesimleri üzerindeki maddi eşitsizleri pekiştiren statü eşitsizliklerinin yarattığı baskıyı; lisan, jest ve mimikleri dışlayıcı ve küçümseyici olumsuz algı ve düşünceleri en aza indirgeyecek biçimde kullanma becerisi kazanmadan başlayarak azaltmak gerektiğini öne süreceğim.
Keywords : eşitlik, eşitsizlik, sosyal eşitlik, dağıtımcı eşitlik, statü hiyerarşileri, liberalizm, Marksizm