CUMHURİYET DÖNEMİ PARTİ KAPATMA DAVALARINA FELSEFİ BİR YAKLAŞIM: REFAH PARTİSİ ÖRNEĞİ

Authors : Melih Coşgun, Şükrü Türköz, Uğur Cem Türker

Pages : 283-318

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1341788

View : 183 | Download : 171

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Cumhuriyet Dönemi Türkiyesi’nde parti kapatma davalarının tarihsel-hukukî seyri eksen alınarak, Refah Partisi kapatma davasının siyasi, ekonomik ve toplumsal nedenleri üzerinde durulmaktadır. Buna ek olarak çalışma "kurucu dışarısı” ve "karar verilemezlik” kavramları üzerinden Parti kapatma süreçlerinin ve davalarının anlamlandırılmasında felsefi bir çözümleme içermektedir. Çalışmanın amacı, Refah Partisi kapatma davasının nedenlerine felsefi bir bakış açısı kazandırmak ve "karar verilemezlik” kavramını eklemlendirmektir. Bunu yaparken "karar verilemezlik” yaklaşımının temeline, demokrasiyi koruma güdüsüyle hareket eden "militan demokrasi” yerine Türkiye örneğini anlamlandırmak için daha uygun olan rejimin korunması bağlamında "kurucu dışarısı” yerleştirilmiştir. Sonuç olarak Türkiye’de Batı örneklerinden farklı olarak parti kapatmaların bir istisna yerine kural halini aldığı görülmektedir. Parti kapatma davalarının benzer çizgiye sahip yeni partilerin kurulmasını engellememesi bağlamında Schmittyen bir bakış açısıyla dostluğu sürdürebilmek adına düşmanın varlığı devam ettirilmeye çalışıldığı görülmüştür. Bu durum ise siyasal olanın sahip olması gereken gerilimi ve dinamizmi sağlamaktadır. Son olarak Türkiye’de parti kapatma davaları mevcut sorunu çözmekten ziyade karar verilemezliğin öngördüğü üzere birer erteleme aracıdır.
Keywords : Parti Kapatma Davaları, Refah Partisi, Karar Verilemezlik, Kurucu Dışarısı, Militan Demokrasi