CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİNİN 100 YILI

Authors : Çağlayan Aslan

Pages : 785-805

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1355656

View : 356 | Download : 305

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’nın son döneminde 1838 Balta Limanı Ticaret Anlaşmasının sonrasında önemli üretim ve dış ticaret sorunları baş göstermiştir. Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında uzun süren savaşlardan dolayı doğal kaynakların ve insan gücünün kaybedilmiş olması ekonomik açıdan önemli bir dezavantaj oluşturmuştur. Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar 100 yıllık periyotta ekonomik aktiviteler ve dış ticaret performansı dalgalı bir seyir izlemiştir. Cumhuriyet döneminin ekonomik temelleri 1923’te İzmir İktisat Kongresi’nde atılmıştır. İkinci Dünya Savaşı döneminde dış ticaret fazlası veren Türkiye Cumhuriyeti, 1946’dan itibaren liberal ekonomi modeline geçmiş ve bu dönemden sonra dış ticaret açığı vermeye başlamıştır. İthal ikameci politikalar ihracatı olumlu etkilese de ithalatı çok daha fazla artırarak dış ticaret açığı problemini yapısal bir hale getirmiştir. 1980’de ithal ikameci politika yerine ihracata dayalı sanayileşme politikası benimsenmiştir. 1996 Gümrük Birliğine katılarak ihracat pazarlarının genişletilmesi amaçlanmış olsa da ithalattaki hızlı artış dış ticaret açığını derinleştirmiştir. 1994 ve 2000’li yıllarda bölgesel, 2008’de küresel kriz ile yüzleşen Türkiye ekonomisi bu krizlerden ve 2019’da yaşanan Covid-19 salgınından olumsuz etkilenmiştir.
Keywords : Osmanlı Dış Ticaret Politikası, Türkiye Cumhuriyeti Dış Ticaret Politikası, İhracat, İthalat