ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE AVRUPA’DA DEVLET BURSUYLA EĞİTİM ALAN BİLİM İNSANLARININ TÜRK ARKEOLOJİSİ’NE KATKILARI

Authors : Hülya Kökmen-seyirci

Pages : 52-80

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1358142

View : 149 | Download : 145

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Paleolitik Dönem’den itibaren birçok medeniyete ait kalıntıları bünyesinde barındıran Anadolu, tüm insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Sahip olduğu bu değerler, tarihe ve arkeolojiye meraklı Avrupalı seyyah, gezgin ve araştırmacıların gözlerini ve ellerini Anadolu topraklarına çevirmesine neden olmuştur. 19. yüzyılda öncelikle yabancı bilim heyetleri tarafından planlı ve düzenli kazılar yapılmaya başlanmıştır. Bu dönemde Osmanlı yöneticileri Batı’da yaşanan gelişmelerin gerisinde kalmamak adına yurtdışına, daha çok da Fransa’ya, belirli alanlarda eğitim alması için öğrenci göndermeye başlamıştır, ancak arkeoloji bu alanlardan biri değildir. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte yetişmiş insan açığını hızla kapatmak için yurtdışına çok daha fazla öğrenci gönderilmiş ve hatta bu uygulama için özel kanun çıkarılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra Mustafa Kemal, zengin kültürel mirasa sahip olan ülkemizde arkeoloji bilimine gerekli önemin verilmediğini görmüş eserlerin toplanması, kazı ve müze sayısının arttırılması için çeşitli talimatlar vermiş ve arkeoloji, eskiçağ tarihi, sanat tarihi, Hititoloji alanında da ivedilikle yurtdışına öğrenci gönderilmesini sağlamıştır. Bu çalışmada, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde devlet bursu ile yurtdışında eğitim alarak yurda dönen, ülkemiz taşınır ve taşınmaz kültürel mirasının araştırılmasına büyük emek veren Türk bilim insanları ve arkeoloji bilimine katkıları sunulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Türkiye Arkeolojisi, Erken Cumhuriyet Dönemi, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi