ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASININ KIBRIS TÜRK SİYASAL HAYATINA ETKİLERİ

Authors : Devran Kaya

Pages : 537-559

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1358147

View : 61 | Download : 81

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Kıbrıs, her dönem önemini korumuş bir ada olarak Türkiye için siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik açılardan önemli bir yere sahiptir. Kıbrıs sorunu ise güncelliğini korumuş bir konu olarak Türkiye dış politikasının önemli alanlarından biridir. 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması ile Kıbrıs’ın egemenliği İngiltere’ye bırakılmış ve böylece siyasi statüsü belirlenen ve çözüme kavuşturulan bir konu olarak Kıbrıs sorunu bir süre kenarda bekletilmiştir. Atatürk döneminde özel ilgi gösterilen ada, bu dönemden sonra belli bir süre Türk dış politikasının gündeminde yer almamış ve ancak 1950’li yıllarda Türkiye siyasetinde meşruluk kazanmıştır. Bu süre zarfında burada yaşayan Kıbrıs Türk toplumu ile kültürel ve sosyal bağların koparılmaması için özel bir çaba sarfedilmiştir. Özellikle Atatürk dönemi olarak adlandırılan Türk dış politikasının ilk ayağında, Kıbrıs ve Kıbrıs Türk toplumuna karşı hassas ve duyarlı bir politika izlenmiştir. Kıbrıs Türk toplumu 29 Ekim 1923 tarihinde kurulan Türkiye Cumhuriyeti ve bu yeni cumhuriyetin getirileriyle yakından ilgilenmiş, özellikle Atatürk ilke ve inkılaplarını hemen hemen her alanda uygulamaya koymuşlardır. Bu gelişmeler ışığında özellikle Kıbrıs Türk siyasal hayatı yepyeni bir döneme girmiş, İngiliz yönetiminin baskısı altında dahi olsa Atatürkçü yaklaşımlar geliştirilmiş ve bu doğrultuda şekilllenen ideolojiler Kıbrıs siyasetinde söz sahibi olmuştur. Bu çalışmada Atatürk dönemi Türk dış politikasının Kıbrıs Türk siyasal hayatında yarattığı köklü değişiklikler ve Kıbrıs Türk siyasal hayatına bıraktığı kalıcı izler değerlendirilecektir. Çalışma, Kaynak tarama metoduyla elde edilen arşiv belgeleri ve diğer kaynaklar doğrultusunda değerlendirilmiştir.
Keywords : Türk Dış Politikası, Türkiye, Kıbrıs