CUMHURİYET’İN 100. YILINDA TÜRKİYE AZERBAYCAN İLİŞKİLERİ VE SİSTEMSEL BİR KARŞILAŞTIRMA

Authors : Vehbi Alpay Günal, Mustafa Koçyegit

Pages : 219-252

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1358149

View : 142 | Download : 141

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok boyutlu ve stratejik niteliğe sahip Azerbaycan ve Türkiye ilişkileri, ortak tarihi geçmiş ve kültüre dayanarak ilerlemekte ve gelişmektedir. Birçok alanda yakınlık ve benzerlik içerisinde bulunan iki devlet, günümüzde başkanlık sistemiyle yönetilmektedir. Çalışma, Azerbaycan’ın başkanlık sistemi ile Türkiye’nin başkanlık sisteminin benzer yapılarda olup olmadığı sorusu temelinde şekillenmiştir. Çalışmada ayrıca bir yan soru olarak literatürde "Türk Tipi Başkanlık Sistemi” olarak anılan modelin ilk kez 2017’de Türkiye’de gerçekleşen halkoylamasıyla ortaya çıkıp çıkmadığı da tartışılmıştır. Çalışmada ilk olarak, konuyla ilgili hukuki metinler ile birincil ve ikincil nitelikteki kaynaklar incelenerek Azerbaycan ve Türkiye’nin siyasi modelleri ortaya çıkartılmıştır. Sonrasında Azerbaycan ve Türkiye’nin hükûmet sistemleri arasındaki benzerlikler ve farklılar tespit edilerek ortaya koyulmuştur. Çalışmayla birlikte her iki ülkenin de siyasi sistemlerinde güçlü yürütme anlayışı esas alınarak Cumhurbaşkanının kilit rolde ve önemli yetkilere sahip olduğu görülmüştür. Bununla birlikte iki ülkenin hükûmet sistemlerinin tümüyle birbirinin aynısı olarak görülmesine engel olan bazı kurum ve yetki farklılıkları da tespit edilmiştir. Türkiye’de uygulanan başkanlık modelini betimlemek için kullanılan "Türk Tipi Başkanlık Sistemi” kavramı açısından ise söz konusu modelin temel karakterinin Türkiye’den önce Azerbaycan’da benimsendiği görülmüştür.
Keywords : Azerbaycan, Başkanlık Sistemi, Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi, Reform, Türkiye