SUNA KAN’IN ARDINDAN CUMHURİYET DÖNEMİ "MÜZİKTE MODERNLEŞME" İDEALİNİ YENİDEN SORGULAMAK

Authors : Yasemin Ata

Pages : 81-99

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1358156

View : 102 | Download : 130

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Müzikte batılılaşma ve çağdaşlaşma, cumhuriyet dönemi modernleşme ideolojisinin en temel amaçlarından biridir. Batılılaşma yolunda yapılan tüm reformlar gibi müzik alanındaki reformlar da yeni cumhuriyetin yüzünü yansıtacağı ve onu "muasır medeniyet” seviyesine çıkartacağı inancıyla gerçekleştirilir. Bu amaca yönelik olarak uygulanan bir dizi eğitim politikası hayata geçirilirken; çağdaşlaşmanın temel ölçütü olarak görülen batı müziğinin yaygınlaştırılması ve toplumda batı etkili yeni bir müzik zevki yerleştirilebilmesi hedefi, genç cumhuriyetin kadrolarının Osmanlı müzik geleneğinin tamamiyle rafa kaldırılması için gösterdikleri yoğun bir çabaya yol açar. Atılan çok sayıda adımdan biri de batı müziği alanında uzmanlar yetiştirilebilmesinin gerekliliğiyle genç yeteneklerin yurtdışına eğitim için gönderilebilmesine yönelik alınan meclis kararlarıdır. Bu karardan yararlanan ilk sanatçılardan biri, 11 Haziran 2023’de vefat eden ve batı müziği alanındaki uluslararası tanınırlığıyla Cumhuriyet tarihinde batılılaşmanın simgelerinden biri haline gelmiş olan Suna Kan’dır. Kan, Türk medyasında "modern Türk kadını” profilini başarıyla çizerken 1971 yılında Kültür bakanı Talat Sait Halman ile düzenlenecek bir dizi Türk müziği etkinliği hakkında Atatürk’ün ilkeleriyle ters düştüğü iddiasını yönelterek yaşadığı bir tartışma nedeniyle Türk müziği icracıları ve destekçileri tarafından büyük bir tepkiyle karşılanır. Bu tartışma aslında cumhuriyet tarihinin hemen her döneminde rastlanan kültür-medeniyet ikileminin müzik alanındaki karşılığı olarak süregelen "alaturka-alafranga” ve "tek sesli-çok sesli” ayrımının bir özeti niteliğindedir. Cumhuriyet tarihinde pek çok kez ele alınmış olan müzikteki siyasi tabanlı mevcut kamplaşma, bu çalışma özelinde farklı siyasi çizgideki medya organlarında Suna Kan’ın ölüm haberinin sunuluş biçimleri incelenerek tartışılacaktır.
Keywords : müzikte modernlik, , medya, haber söylemi, Suna Kan