LİDERLİĞİN ÇİRKİN ÖRDEK YAVRUSU: NEGATİF YETENEK

Authors : Gokben Bayramoğlu, Nida Palabıyık, Emre Uysal

Pages : 573-609

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1445065

View : 52 | Download : 70

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :John Keats tarafından ortaya atılan “negatif yetenek” kavramı, bireyin belirsizlik durumunda aceleci çözümlere yönelme eğilimini bastırarak, kapsamlı gözlem ve derinlemesine analiz yoluyla uygun çözüme ulaşabilmesi için belirsizlik içerisinde sakin kalabilme yeteneğini tanımlamaktadır. Belirsizlik durumunda sakin kalabilme yeteneği, bireyler açısından kritik bir önem taşımakla birlikte liderler ve yöneticiler gibi toplulukların davranışlarına ve yaşamlarında doğrudan etki eden figürler bağlamında bu yetenek çok daha önemli hale gelmektedir. Bu çalışmada, iş yaşamında yönetici statüsünde yer alan kişilerin negatif yetenekleri belirlenerek sahip oldukları bu yetenekler konusunda farkındalık oluşturulması ve negatif yetenek yazınına kavramsal bir çerçeve hazırlanılması amaçlanmıştır. Maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen örneklem grubunda kamu ve özel sektörde görev yapmakta olan yöneticiler bulunmaktadır. Gönüllü katılım sağlayan 10 yöneticiyle yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşme formu yardımıyla elde edilen nitel verilere, MAXQDA 24 istatistiki programı yardımıyla içerik analizi yapılmıştır. Katılımcıların görüşleri doğrultusunda ulaşılan bulgular, negatif yeteneğe ilişkin altı özelliğin ön plana çıktığını göstermiştir. Bu özellikler; güçlü benlik algısı, eleştirel düşünme, deneyime açıklık, dayanıklılık, eylemsizlik ve belirsizliğe tahammül şeklinde isimlendirilmiştir. Negatif yeteneklerine ilişkin sahip oldukları bu özelliklerin farkında olan liderler; belirsizlik, gizem ve şüphe içerisindeyken bile kendilerini çok büyük bir baskı altında hissetmedikleri için huzursuzca ve aceleyle gerçeklere ulaşmaya çalışmayacaklardır. Sakinlik, dinginlik, deneyime açıklık ve çevresindekilerin farkına varmak gibi özelliklerin; düşünmek ve keşfetmek için ihtiyacı olan zamanı kullanmalarına yardımcı olacağını bilerek hareket edebileceklerdir. Bu bulgular çerçevesinde sunulan öneriler ışığında çalışmanın, liderlere farkındalık sağlayarak süreç yönetimlerinde yol gösterici olması ve yönetim yazınında negatif yeteneklerin araştırılmasına yönelik boşluğu doldurması beklenmektedir.
Keywords : Dayanıklılık, Liderlik, Negatif Kapasite, Yetenek, Negatif Yetenek