Yapay Zeka Kaygı (YZK) Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Bülent AKKAYA, Ayşegül ÖZKAN, Hasan ÖZKAN

Pages : 1125-1146

Doi:10.29023/alanyaakademik.833668

View : 10 | Download : 3

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı Wang ve Wang insert ignore into journalissuearticles values(2019); tarafından geliştirilen Yapay Zeka Kaygı Ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıdır. Yapay zeka alanındaki çalışmaların hızla ilerlemesi ve çeşitli sektörlerde farklı uygulamaların geliştirilmesiyle birlikte insanların iş ve gelecek kaygılarının arttığı vurgulanmaktadır. Teknolojinin çok hızlı geliştiği günümüz Endüstri 4.0 döneminde çalışanların yapay zeka kaygısının belirlenmesi ve uyumunun sağlanması önem arz etmektedir. Bu uyum sürecini daha iyi yönetmek için gelecekteki araştırmalarda kullanılmak üzere Yapay Zeka Kaygı Ölçeğinin Türkçeye adaptasyonu önemli olarak değerlendirilmektedir. Araştırma Farklı yükseköğrenim kurumlarında eğitim alan 490 katılımcıdan oluşana üç farklı örneklem ile yürütüldü. Ölçek uyarlama süreci Brislin geri çeviri prosedürü doğrultusunda izlendi. Araştırma bir ölçek uyarlama çalışması olduğu için öncelikle İngilizce ve Türkçe diline hâkim akademisyenler tarafından dil geçerliği yapıldı. Dil geçerliği sağlandıktan sonra ölçeğin yapı geçerliği ve güvenirlik analizi incelendi. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için Keşfedici Faktör Analiz insert ignore into journalissuearticles values(KFA); ve Doğrulayıcı Faktör Analizi insert ignore into journalissuearticles values(DFA); yapıldı. KMO 0.892 ve Barlett testi χ² değeri ise 2847.749insert ignore into journalissuearticles values(p=.000); olarak bulunmuştur. KFA’dan elde edilen madde-faktör yapısının doğrulayıcı faktör analizi insert ignore into journalissuearticles values(DFA); ile model uyumu test edilmiştir. Buna göre Yapay Zeka Kaygı Ölçeği’nin dört faktörlü yapısının doğrulandığı görülmüştür. Uyum iyiliği değerleri insert ignore into journalissuearticles values(Δχ² = 260.120. sd= 99 χ²/sd=2.627, NFI=.923, CFI=.950. RFI=.906, IFI=.951, TLI=,940. RMSEA= .078, p=.000); kabul edilebilir aralıklarda bulunmuştur. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için yapılan toplam iç tutarlılık katsayısının α=.937, Öğrenme boyutunun α=.948, İş Değiştirme boyutunun α=.895, Sosyoteknik Körlük boyutunun α=.875 ve Yapay Zeka insert ignore into journalissuearticles values(YZ);Yapılandırması boyutunun ise α=.950 olduğu ve ölçeğin iç tutarlılığa sahip olduğu bulunmuştur. Yapay Zeka Kaygı Ölçeğinin Türkçe formunun 16 madde ve 4 boyuttan oluştuğu saptanmıştır. Elde edilen tüm bu bulgular Yapay Zeka Kaygı Ölçeğinin Türkçe Formunun kabul edilebilir değerlerde güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.
Keywords : Yapay Zeka Kaygı Ölçeği, Ölçek Uyarlama, İş Değiştirme, Yapay Zeka, Endüstri 4 0