1452 NUMARALI İZMİT ŞER’İYE SİCİLİNDE YER ALAN UNVAN VE LAKAPLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Halit BAŞ, Nesrin GÜLLÜDAĞ

Pages : 73-104

Doi:10.33404/anasay.529315

View : 11 | Download : 10

Publication Date : 2019-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Şer’i mahkemelerde tutulan ve resmi statü taşıyan ve her türlü kaydın tutulduğu defterlere, genel/yaygın adıyla “Şer’iye Sicili” denir. Şer’iye sicilleri ait olduğu dönemin sosyal, etnografi, siyasi, ekonomik, hukuk, din, dil, yer adları, kişi adları vb. ile ilgili zengin ve güvenilir bilgiler içermesi yönüyle, kültür tarihinin en önemli kaynakları arasında yer alır. Lâkap ve unvanlar Türk kültüründe oldukça önemli bir yere sahiptir. Günümüzde dahi birçok kişi lâkapları ile anılmaktadır. Lâkaplar kişinin fizikî, ruhsal, sosyolojik, soy-sop, mesleki   olarak, çeşitli karakteristik özelliklerinden hareketle toplumdaki yerini ayırt etmeyi kolaylaştıran bir unsurdur. Lâkap kullanımı, resmî kayıt sisteminden önceki dönemlerde kişilerin tanınmasına yönelik önemli bir fonksiyonu da üstlenmiştir. Lâkap ve unvanları ele alırken, ait olduğu yüzyıl ve bu yüzyılın sosyal bağlamı da mutlaka göz önünde tutulmalıdır. 1805-1815 yılları arasını kapsayan İzmit Şer’iye Sicili defteri daha önce Topkapı Sarayı Arşivinde iken, şu anda Ankara Milli Kütüphanede 1452 numara ile kayıtlıdır.  Bu çalışmada 1452 numaralı İzmit Şer’iye Sicilinde insert ignore into journalissuearticles values(1805-1815); yer alan unvan ve lâkaplar tespit edilecektir. Tespit edilen bu unvanlar, aynı zamanda tahlil de edilecektir. Sayıca oldukça hacimli olan lâkaplar ise kendi aralarında genel lâkaplar, dinî lâkaplar, yerleşim yerlerine mensubiyet ifade eden lâkaplar, fizikî özellikleri belirten lâkaplar, meslek/uğraşı bildiren lâkaplar vb. şeklinde bir sınıflandırmaya tabi tutulacak ve elde edilen bu malzeme tarihî- linguistik yöntemlerle incelenip değerlendirilecektir. 
Keywords : unvan, İzmit, lakap