FALDAN SİYASETE SÖYLEM ANALİZİ: NETĮCETÜ’S-SÜLŪK FĮ NAṢĮḤATİ’L-MÜLŪK ÖRNEĞİ

Authors : Yusuf GÖKKAPLAN

Pages : 69-93

Doi:10.33404/anasay.1060058

View : 8 | Download : 8

Publication Date : 2022-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilme merakını hayatının merkezine yerleştiren insanoğlu, tarihin her sahnesinde geleceğini ve kendisini bekleyen her ne var ise onları bilme arzusuyla yaşamıştır. Bu arzu zaman zaman öyle kuvvetli bir hal almıştır ki, devletlerin, milletlerin, yaşadığı döneme iz bırakan önemli şahsiyetlerin geleceklerine yön vermek için aradıkları önemli bir yöntem olmuştur. Bu bilme isteğinin en önemli göstergelerinden biri de şüphesiz gelecekten haber verme aracı olarak kullanılan fal bakma/baktırma işidir. Fal ve falcılık insanlık tarihinin en eski geleneklerinden biri olarak tarihin her evresinden farklı usul ve şekiller ile var olmuştur. Toplumdan topluma, kültürden kültüre ve süreç içerisinde farklı biçimlerde görülse de aslında temel amaç tektir. Bu amaç, bazı zamanlarda öyle bir noktaya gelmiştir ki devlet yönetimini etkilemiş, devletlerin istikbaline karar verilmesinde etkili bir yöntem olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, 16. yüzyıl erken dönem Osmanlı Türkçesi metni olarak kabul edilebilecek bir tercüme eser olan Netįcetü’s-Sülūk Fį Naṣįḥati’l-Mülūk’ta bir idareciye nasihat niteliğinde aktarılan fal bölümünün söylem analizi yapılacaktır. Bu kapsamda eserde èilm-i kef insert ignore into journalissuearticles values(avuç içi falı);, èilm-i ketüf insert ignore into journalissuearticles values(kürek kemiği falı); ve èilm-i maúādir-i aãābiè’ül-yed insert ignore into journalissuearticles values(parmak falı); olarak adlandırılan ve yöneticilere bir ilim olarak aktarılan falların söylem analizi yapılacaktır.
Keywords : Söylem analizi, fal, falcılık, Türk dili, dilbilimi