ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ ÜYELERİNİN KATMA DEĞERİ YÜKSEK ÜRÜN İHRACATINDAKİ UZMANLAŞMA DÜZEYLERİ

Authors : Elif Tuğçe BOZDUMAN, Birol ERKAN

Pages : 140-154

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2019-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda küresel bazda giderek önemi artan Şanghay İşbirliği Örgütü, bünyesinde barındırdığı ülkeler ile Dünyanın önemli entegrasyonları arasında yerini almaya başlamıştır. Örgüt oluşum olarak yeni kurulmuş olsa da, kısa süre içerisinde kat ettiği yol bakımından hatırı sayılır bir entegrasyon olmayı başarmıştır. Ayrıca örgüt birçok ülke açısından (özellikle ihracat çeşitlendirmesine giden ülkeler bakımından) yeni bir pazar konumuna gelmiştir. Bu nedenle, söz konusu örgütün ihracattaki uzmanlaşma düzeyinin hangi seviyede olduğunu belirlemek oldukça önemlidir. Bu bağlamda, çalışmada, Şanghay İşbirliği Örgütü Üyeleri’nin 2000 ile 2016 yılları arasındaki ihracat uzmanlaşma düzeylerinin (rekabet güçlerinin) belirlenmesi amaçlanmıştır. Örgüt üyelerinin ihracatındaki uzmanlaşma düzeylerinin ölçülebilmesi maksadıyla; Balassa Endeksi, Vollrath Endeksi, Net Ticaret Endeksi, İhracat-İthalat Oranı Endeksi, Lafay Endeksi, Ticaret Dengesine Katkıyı Ölçen RCA Endeksi kullanılmıştır. Ayrıca, Şanghay İşbirliği Örgütü Üyeleri’nin katma değeri yüksek (inovatif) ürün grubu ihracatındaki uzmanlaşma düzeyi SITC Teknoloji Sınıflandırması bazında analiz edilmiştir. Çalışmada hesaplanan endeks değerleri birbirleriyle paralellik göstermiştir. Bu eksende, çalışmada elde edilen sonuçlar, Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üye ülkelerin ağırlıklı olarak emek ve hammadde yoğun ürünlerin ihracatında uzmanlaşmış olduğunu göstermektedir. Diğer bir deyişle, Şanghay İşbirliği Örgütü üyeleri katma değeri düşük ve inovatif olmayan ürünlerin ihracatında uzmanlaşmıştır. Çin’in belli başlı inovatif ürün ihracat üstünlüğü dışında Şanghay ülkelerinin katma değeri yüksek ürünlerin ihracatında rekabet gücü bulunmamaktadır.
Keywords : Şanghay İşbirliği Örgütü, Uzmanlaşma, Rekabet Gücü, Lafay Endeksi