OSMANLI DÖNEMİ MUSİKİ HAYATI VE DÖNEMİN KADIN TANBURİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Semen KARLIKLI

Pages : 390-398

View : 11 | Download : 14

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Conference Paper

Abstract :Osmanlı sanat dünyasında musiki eğitiminin, dönemin sosyo-kültürel toplum yapısı bağlamında “Meşk Sistemi” denilen usta-çırak ilişkisinin ön planda olduğu bir gelenek oluşturularak ilerlediğini söylemek mümkündür. Bununla birlikte Osmanlı toplumunda kadınla erkeği birbirinden ayıran toplumsal ve sosyo-kültürel bakış açısı ile harem-selamlık yaşam kültürünün musiki eğitiminde önemli etkilerinin olduğunu söylemek mümkündür. Nitekim söz konusu kültürün bir göstergesi olarak erkekler için müzik eğitimi Enderun’un meşk hanesinde verilirken, kadınlar için Harem-i Hümayun’unda ya da saray dışındaki konaklarda müzik hocalarının kendilerine ders vermesi ile gerçekleştiği görülür. Bu çalışmanın amacı; 17-20. yüzyıllarda yaşamış olan kadın tanburilerin eğitim ve icra hayatlarında dönemin sosyo-kültürel yaşam biçimleri ve dinsel inanış ağırlıklı gelişen haremlik-selamlık toplum yapısının etkilerinin araştırılması olarak ifade edilebilir. Başka bir anlatımla dönemsel koşullarda kısıtlı bir eğitim hayatı edinen az sayıdaki kadın tanburi sanatçıların eğitim hayatları, icra usul yöntemleri ile eserlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Osmanlı dönemi sosyo-kültürel toplum yapısı ile müzik eğitim geleneklerinin oluşması arasındaki ilişkiyi özellikle kadın tanburi sanatçılar bağlamında yorumlayan bu çalışmanın toplumsal cinsiyet algısı temelinde kadın sanatçıların sınırlılıkları üzerine tarihsel bir bakış açısı sunarak literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Kadın Tanburi, Musiki, Meşk Sistemi, Osmanlı Musikisi