İŞYERLERİNDE MOBBİNG BENZERİ PARAKRİMİNAL DAVRANIŞLARIN ÖNLENMESİ İÇİN ÖNERİLEN BİR PSİKOEĞİTİM MODELİ

Authors : Lütfiye KAYA CİCERALİ

Pages : 281-289

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2019-08-15

Article Type : Conference Paper

Abstract :İşyerinde mobbing yani psikolojik yıldırma davranışları modern dünyada çok sık rastlanan bir çalışanlararası rekabet göstergesi ve yönetim modelidir. Mobbing hem deontolojik açıdan etik olmayışı hem de pratikte kötü sonuçlara yol açması bakımından önlenmesi gereken toksik bir süreçtir. Mobbing evrimsel açıdan diğerlerini domine etmek, onlara baskı uygulamak, onlara üstünlük kurmak ve bu şekilde diğerlerini yönetmek için geliştirilmiş stratejik davranışlar içerir. Bu davranışların kökünde güçlü olma, başarılı olma, güvenlikte olma, dominasyon, üstünlük kurma, gelenek ve uyum gibi değerler (Bilsky ve Schwartz, 1994) vardır ve bunlar değişmediği sürece davranışta kalıcı bir değişiklik olmayacaktır (Vaske ve Donneley, 1999). Bu değerlerin egosantrik bir ideolojiyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu ideolojinin genel-biyofilik yani tüm yaşayanları kapsayıcı bir eşitlik ve yaşayana-doğaya karşı sevgi anlayışıyla değiştirilmesi için Bilişsel Davranışçı Terapi ve İnsan Uğraş Modeli (MOHO, Kielhofner, 1992) kullanılabilir. İnsanlara mobbing davranışlarının aslında artık adaptif olmayan evrimsel davranış kalıntıları olduğunu ve mobbinge dahil iki taraf için de aşırı stres yaratarak işyerini çekilmez kıldığını gösteren ve mobbing davranışlarının sağlık açısından zararları anlatan bir psikoeğitimin faydalı olacağı düşünülmektedir. Mobbing yapanların mobbinge vasıta olan temel inançları değiştirilmeli, mobbinge ayırdıkları zamanlarını kendileri için anlamlı ve önemli uğraşlarla doldurmaları sağlanmalıdır. 
Keywords : Mobbing, Parakriminal Davranış, İşyeri Suçu, Adli Psikoloji