1868-1870 YILLARINA AİT TEREKE KAYITLARI IŞIĞINDA BURSA VE RİZE KENTLERİNİN SOSYO-EKONOMİK AÇIDAN KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEMESİ

Authors : Sema KELEŞ YILDIZ

Pages : 554-575

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2021-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Şer’iyye Sicilleri ya da diğer adıyla Kadı Sicilleri içeriği ile Osmanlı Devleti’nin ekonomik, sosyal, kültürel ve idari yapısına ışık tutan en önemli arşiv kaynakları arasındadır. Bu kaynaklar içerisinde kimi zaman diğer kayıtlarla birlikte tutulmuş olan, kimi zamansa müstakil olarak ayrı bir deftere kaydedilmiş terekeler bu kapsamda çok önemli bilgiler sunmaktadır. Tereke kayıtlarında ölen kişinin ismi, ikametgah bilgisi, her zaman olmasa da kişinin mesleği, varisleri, parasal değerleri ile birlikte geride bıraktığı mallar, borçları ve alacakları ve varsa vasiyeti kaydedilirdi. Bunun yanı sıra defin masrafları ve devlet görevlilerinin aldığı harç ve resimler gibi giderler de yine burada belirtilip, son olarak toplam giderler tüm varlıklardan çıkarılarak varislere düşen hisseler yazılırdı. Kişilerin muhallefatı yaşadıkları çevrenin ekonomik, sosyal ve kültürel yapısına ilişkin birçok ipucu sağlamaktadır. Kişinin sahip olduğu kıyafetler, ev eşyaları, gıda ürünleri, gayrimenkulleri ve daha birçok malın kaydı kişinin yaşadığı bölgeye ilişkin sosyo-ekonomik bir değerlendirme yapmayı mümkün kılmaktadır. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin farklı coğrafi bölgelerine ait iki şehrinin, Bursa ve Rize’nin, ekonomik ve sosyal yapısı bahsi geçen tereke kayıtları ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Osmanlı Devleti, Bursa, Rize, Sosyo Ekonomik Hayat, Tereke Kayıtları