TRABZON YALI MAHALLESİ ÖRNEKLEMİNDE KALANDAR VE ALATURBİ KUTLAMALARI

Authors : Damla BÜLBÜLOĞLU

Pages : 1-14

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2022-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyanın çeşitli bölgelerinde sosyal, kültürel ve dini değerler ışığında ortaya çıkan ritüeller tarih boyunca değişim göstererek varlığını sürdürmektedir. Günümüzde internet ve sosyal medya haberciliğinin yaygınlaşmasıyla birlikte farklı kıtalarda yaşayan birbirinden bağımsız toplulukların kültürel farklılıklarının bir sonucu olarak binlerce ritüel eylemi gerçekleştirildiği ve bu eylemlerin birçok toplumda aynı amaç doğrultusunda farklı yöntemlerle sergilendiği görülür. Bu bağlamda ritüel gerçekleştiği toplumun tarihi ve kültürel yapısını olgusal olarak araştırma imkânı sunar. Ritüeller incelendiğinde, Kenosis ve Plerosis olarak iki kategoriye ayırılarak Kenosis’in boşalmaya yönelik yaşamın sonu, yas, doğanın ölümü, güz ayları ve perhiz gibi konulu törenleri Plerosis’in de doldurmaya yönelik doğanın sevinci, yeniden doğuşun müjdesi, yağmur yağması, çiftleşme ve yaşamın oluşumu gibi konuları ele alan törenler olarak adlandırıldığı görülmektedir. Tüm bu temalar göz önünde bulundurulduğunda farklı toplulukların gerçekleştirdiği ritüel eylemlerinin benzer amaçlara ve konulara sahipken farklı eylem biçimlerinde gerçekleştirilmesinin arkasında yatan sebeplere ve günümüze gelene kadar geçtiği süreçlere cevap aranır ve açıklama getirilir. Bu çalışmada öncelikle karşılaşılan ritüel kavramı anlamsal olarak açıklanacak ve daha sonra tarihsel süreç ve sosyo-kültürel örüntüde Trabzon Yalı Mahallesi’nde gerçekleştirilen Kalandar ve Alaturbi kutlamaları örneklem çalışması yapılacaktır.
Keywords : Ritüel Kavramı, Kalandar Kutlaması, Alaturbi Kutlaması