LİBERALİZM, NEOLİBERALİZM VE TÜRKİYE’DE 12 EYLÜL ASKERİ DARBESİ SONRASI DÖNÜŞÜM

Authors : Umut ERDOĞAN

Pages : 286-304

View : 10 | Download : 10

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de 12 Eylül 1980 darbesi ile birlikte 80’ler ve sonrası dönüşümü anlayabilmek ve anlatabilmek için 1980 yılının öncesinin anlaşılması gerekmektedir. Liberalizmin ortaya çıkışı, küresel ve yerel ölçeklerde taşıdığı anlamı ve yorumu, iktisadi ve siyasi farklılıkları ile neoliberalizme dönüşüm evresini ve sebeplerini araştırıp bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Liberalizm, genel itibarı ile krallıklarla yönetilen bir dünyadan, modern dünyaya geçiş kapılarından biri olarak tanımlanabilir. Bir yandan bireylerin sosyal eşitliklerini, diğer yandan serbest piyasa ekonomisini savunan liberal sistem 1929 Büyük Buhran’ı ile birlikte çeşitli aksamalara ve açmazlara girmeye başlamıştır. Devletin serbest piyasa ekonomisinde regülatif rol üstlendiği keynezyen iktisatın, serbest piyasa ekonomisi yaklaşımının önünde engel olduğu karşıt görüşüne dayanan neoliberalizm, devletin ekonomi yönetiminde çekilmesi tavrıyla 1980’li yıllar ile birlikte yerleşmeye başlamıştır. Neoliberalizm bir anlamda piyasayı devlete değil, devleti piyasaya uygun hale getirmeyi amaçlayan iktisat akımı olarak kendisine has yapısal özellikleri ile klasik liberalizmden ayrılarak, yeni bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada liberalizm, keynezyen iktisat yönetimi ve neoliberalizm ele alınarak; Türkiye’de 1980’ler ve sonrası dönüşümün neoliberalizm ekseninde nasıl gerçekleştiği analiz edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Liberalizm, Keynezyen İktisat, Neoliberalizm, Küreselleşme, Serbest Piyasa, Devlet, Toplum, Birey