Deleuze ve Guattari’de İlişkisel Marksizm’e Dair Politik Bir Müdahale

Authors : Emre ÖZCAN

Pages : 709-738

Doi:10.53376/ap.2021.24

View : 10 | Download : 10

Publication Date : 2021-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Deleuze ve Guattari’nin Marksizm’e dair geliştirdikleri politik ontolojiyi, İlişkisel Marksizm’e politik müdahale olarak görmektedir. İlişkisellik kavrayışını bir yöntem değil, düzlem olarak benimseyen düşünürlerin Marksizm’i kavrama biçimleri ilişkisellik üzerindendir. Bu ilişkisellik gerek ortakduyusal yaklaşımla gerekse de içsel ilişkiler felsefesiyle kurulmadığı gibi organizmacı anlayışa dayalı parça-bütün ilişkisinden de yola çıkmamaktadır. Burada ilişkiye giren terimlerin ilişkinin kendisine indirgenemeyeceği temel kalkış noktasıdır. Düşünürler, buradan hareketle terimlerin ilişkisinin iki bağımsız kendiliğin insert ignore into journalissuearticles values(entity); ilişkisi değil, birbirine içkin bir asamblaj insert ignore into journalissuearticles values(assemblage); ilişkisi olduğunu savunmaktadır. Böylelikle Marx’ın kapitalizmin toplumsal kuruluşu için ortaya koyduğu “özgür işçi” insert ignore into journalissuearticles values(vogelfrei); ile “para sahibi”nin karşılaşması, akışlar olarak kapitalist asamblaj ilişkisi şeklinde düşünülmektedir. Bu iki ögenin karşılaşması, Deleuze ve Guattari’de virtüel, daha doğrusu virtüel olanın edimselleşmesi olarak aktarılmaktadır. Virtüelin edimselleşmesiyse öznellik üretimleri içinden ele alınmaktadır, yani emek gücünden başka satacak hiçbir şeyi olmayan “özgür işçi” ile onun emek gücünü satın almak için hazır hale gelen “para sahibi” öznellik üretimleri olarak serimlenmektedir. Öznellik üretimlerini düşünmekse ikilinin makine teorisinden bağımsız olarak kavranamazdır. Öznellik üretimleri “makinesel süreçler”e içkindir. Tüm bunların doğrultusunda bu çalışma, Deleuze ve Guattari’nin politik ontolojisinde terimlerin ilişki karşısındaki özerkliğini asamblaj kuramı üzerinden ortaya koyarak ilişkiselliği nasıl kavradıklarına değinecek, buradan hareketleyse Marx’ta kapitalizmin ilişkisel kuruluşu olarak “özgür işçi” ile “para sahibi”nin karşılaşmasını nasıl ele aldıklarını analiz edecektir.
Keywords : İlişkisel Marksizm, Deleuze ve Guattari, Karşılaşma, Öznellik Üretimi, Makine