SOYLULAŞTIRMA VE KENT GÜVENLİĞİ

Authors : Ahsen SAÇLI

Pages : 240-255

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2019-09-23

Article Type : Conference Paper

Abstract :20. yüzyılın sonlarında devletlerin tercih ettiği ekonomik üretim modeli olan fordizmin, kapitalizmin karlılık ve verimlilik ilkelerini karşılayamayacak düzeyde eskidiği tartışmaları sürerken, 1970’li yılların sonlarından itibaren üretim modeli değişmeye, fiziksel emeğin yerini “bilgi” almaya başlamıştır. Ekonomik düzende ortaya çıkan bu gelişmelerle birlikte özellikle gelişmiş ülkelerde bulunan sanayi sektörü yerini, hizmet ve finans sektörüne bırakmıştır. Bu durum da öncelikle küreselleşmenin getirdiği mal ve işgücünün serbest dolaşımı nedeniyle, sanayinin gelişmiş ülkelerden az gelişmiş ülkelere aktarılması sonucunda kentsel alanların sanayiden arındırılarak hizmet sektörünün kentlerde yaygınlaşmasını sağlamıştır. Böylece kentsel mekânların dönüşümü de gerçekleşmeye başlamıştır. Sanayi sonrası oluşan durumda, kent merkezlerinin sanayi işletmelerinden arındırılması ve beraberinde hizmet sektörünün gelişmesi ile kent merkezleri yeni kentsel dönüşümlere ve yeni bir orta sınıfın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bununla birlikte hali hazırda kent merkezlerinde bulunan üst sınıfların kent merkezlerinden, kentin çevresinde bulunan, sonradan oluşturulan ve kentin merkezine kıyasla çeşitli yönlerden çekiciliği olan güvenli kentsel alanlara yönelik olarak o yıllarda başlayan göç, günümüzde de sürmektedir. Böylece eskinin üst-orta sınıfı kent merkezlerini terk ederken, yeni bir orta sınıf kent merkezlerinin özelliklerini keşfetmeye ve kentli olmanın yararlarını öğrenerek içselleştirmeye başlamıştır. Soylulaştırma insert ignore into journalissuearticles values(Gentrification); kavramı,  ilk kez Londra’da işçi mahallelerinde bulunan konutların üst ve orta sınıf tarafından satın alınarak yıkılması ve bu konutların yerine lüks konutların yapılması ile birlikte mahallelerin toplumsal ve sosyal yapısının değiştirilmesi üzerine, 1964 yılında sosyolog Ruth Glass tarafından kullanılan bir kavramdır. Soylulaştırma kavramı ile kelime anlamından da anlaşılacağı gibi seçkin bir sınıf oluşturmak için kentsel mekânlarda devrim niteliğinde dönüşümlerin yapılarak toplumsal yapının dönüştürülmesi kastedilmektedir. Sanayinin kaldırıldığı kentsel mekânlardan işçi sınıfı veya daha alt sınıfların gönüllü olarak ya da zorla uzaklaştırılması ile kentsel mekânların yeni orta sınıflara açılması söz konusudur. Bu durum aynı zamanda bir tür yerinden etme sürecini de kapsadığı için önemli bir toplumsal çatışma nedeni de olabilmektedir. Kentsel mekânlarda ortaya çıkan çatışma, bir tür sınıf çatışmasından başlayarak önemli kent güvenliği sorunlarına dönüşebilmektedir. Küreselleşme ile birlikte olağanüstü bir hıza ulaşan kentleşme olgusu nedeniyle, zaten artan suç oranları ile kendi içinde güvenlik sorunlarını barındırırken, bir yandan da soylulaştırma çabaları, toplumsal çatışma ortamını besleyerek önemli toplumsal sorunlara yol açmaktadır. Bu çalışmada soylulaştırma çabaları ile beraber ortaya çıkan kent güvenliği konusu incelenecektir. Çalışma literatür araştırmasına dayanacaktır. Ekonomik sistemdeki dönüşümün, kentsel dönüşüme yansımaları ve bu durumun beraberinde toplumsal dönüşümü de getirmesi konularının üzerinde durularak, bu konu ile ilgili ortaya çıkan ve çıkabilecek kentsel güvenlik problemleri incelenecektir.
Keywords : Soylulaştırma, Kent Güvenliği, Kentsel Dönüşüm, Toplumsal Dönüşüm