İNSANİ GELİŞMİŞLİK SEVİYESİ İLE TERÖR ARASINDAKİ İLİŞKİ: İSPANYA ÖRNEĞİ

Authors : Muhammed AKSU, Ayşe DERE

Pages : 1-18

View : 7 | Download : 7

Publication Date : 2021-04-10

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsani gelişme, ülkelerin mevcut ekonomik zenginliğinden ayrı olarak ülkeler için uzun ve sağlıklı bir yaşam, okur-yazarlık oranı, makul yaşam düzeyi gibi insana ve insan hayatının zenginliklerine odaklanan çok boyutlu bir kavramdır. Milli gelir artışı bir ülkenin gelişmiş bir ülke olarak nitelendirilebilmesi için yeterli değildir. Ekonomisi zengin birçok ülkede görülen sosyal sorunlar ve çözümünde yaşanan zorluklar ekonomik gelişme ile birlikte insani gelişmenin de bir arada ele alınmasının önemini ortaya koymaktadır. Terör siyasi bir amaç adına geniş kitleler üzerinde korku ve endişe yaratmanın yanında şiddet ve zor kullanılması ve gerçekleştirdikleri terör eylemi sonucunda zarar görenlerin dışındaki toplum üzerinde uyandırdığı psikolojik etki olarak tanımlamak mümkündür. Terörizm ise belirli bir sivil halkı ya da kitleyi korkutma ve yılgınlığa düşürmek için önceden tasarlanmış siyasi motive edilen terör faaliyetleri şeklinde tanımlanmaktadır. “ETA” insert ignore into journalissuearticles values(Euskadi Ta Askatasuna); ayrılıkçı terör örgütü, İspanya’da hâkim olan Francisko Franco diktatörlüğüne karşı 1959 yılında İspanya ve Fransa toprakları arasında bölünmüş olan tarihi Bask Bölgesinde Bask halkına ait bağımsız bir devlet kurma amacıyla kurulmuştur. Avrupa Birliği ve ABD tarafından da terör örgütü listesine alına ETA Marksist-Leninst düşünceye sahiptir. İspanya’nın 1979 yılında Bask bölgesine tanıdığı özerkliğe rağmen “ETA” 2011 yılına kadar terör eylemlerine devam etmiştir. 20 Ekim 2011 tarihinde süresiz olarak silahı bıraktığını ilan eden ETA, son olarak 2 Mayıs 2018’de siyasi veya örgütsel herhangi bir girişimde bulunmayacağını ve tüm yapılanmalarını ortadan kaldırdığını ilan ederek kendini feshetmiştir. Bu çalışmanın hipotezi insani gelişmişlik seviyesi artıkça terör faaliyetlerinin azaldığıdır. Çalışmanın amacı insani gelişmişlik seviyesi ile terör arasındaki ilişkiyi İspanya üzerinden değerlendirmektir. Bu doğrultuda öncelikle önemli kavramlar literatür taraması yapılıp açıklanacaktır. Daha sonra ise “ETA” terör örgütünün 58 yıllık silahlı mücadelesinin sona ermesinde İspanya’nın insani gelişmişlik seviyesinin terör örgütünün kendini feshetmesindeki rolü irdelenmeye çalışılacaktır. Bu çalışmanın yöntemi ise tarihsel araştırma yöntemleri, betimsel araştırma yöntemleri ve belgeye dayalı veri analizidir.
Keywords : İnsani Gelişmişlik Seviyesi, Terör, İspanya, Eta