Bir Eleştirel Söylem Biçembilim Uygulaması: Adalet Ağaoğlu’nun “Karanfilsiz” Adlı Hikâyesi

Authors : Ufuk ŞAHİN

Pages : 79-104

View : 10 | Download : 10

Publication Date : 2014-04-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma kendine özgü biçemiyle Türk Edebiyatı’nın önde gelen isimlerinden biri olmayı başaran Adalet Ağaoğlu’nun “Karanfilsiz” adlı hikâyesini Eleştirel Söylem Biçembilim açısından çözümlemeyi hedefler. Eleştirel Söylem Biçembilim edebî ya da edebî olmayan, yazılı ve aynı zamanda da sözlü metinleri inceleyen, bir metnin algılanmasını etkileyen dilsel özellikleri, biçimleri ve yapıları belirlemeyi amaçlayan, metnin yüzeysel yapısında ya da yazarların seçtikleri dil kullanımlarında saklı ideolojileri inceleme yöntemleri sunan ve bu yöntemler aracılığıyla metinlere içkin ideolojilere, tutumlara, değerlere ve dünya görüşlerine yoğunlaşan bir yaklaşım olarak tanımlanabilir. İlk olarak M.A.K. Halliday’in ileri sürdüğü bu yöntem John Haynes tarafından geliştirilmiştir. Haynes’ın Eleştirel Söylem Biçembilim modeli 11 alt başlıktan oluşmaktadır. Çalışmada “Karanfilsiz” bu 11 alt başlığa göre incelenmiş ve yazarın kamyon kasalarını süsleyen bir bireyin yaşamından yola çıkarak toplumun içinde bulunduğu durumu ya da atmosferi yansıtmayı amaçladığı bu hikâyesinde, bu durum ya da birey hakkındaki kendi duygu ve düşüncelerini nasıl sunduğu ve hangi biçemsel seçeneklerden yararlandığı açığa çıkarılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Eleştirel Söylem Biçembilim, Haynes, Ağaoğlu, biçem, hikâye