Toplam Elektrik Üretimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2010)

Authors : Ahmet UZUN, Ö. Selçuk EMSEN, Ömer YALÇIKAYA, İbrahim HÜSEYNİ

Pages : 327-344

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2014-04-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Elektrik tüketiminin birçok ülkede ekonomik faaliyetlerle doğrudan ilişkili olduğu bilinmektedir. Elektrik talebindeki artışın nedenleri genellikle daha yüksek yaşam standartları ve sanayileşmedir. Gelişmekte olan diğer ülkelerdeki gibi Türkiye’de de enerji ve elektrik enerjisi talebi, sosyal ve ekonomik gelişmeler ile ülke nüfusundaki artıştan dolayı çok hızlı bir şekilde artmaktadır. Bu nedenle artan elektrik talebini karşılamak ve elektriğin arz yetersizliğini gidermek için Türkiye’de elektrik enerjisine yönelik yatırımların süreklilik arz etmesi gerektiği söylenebilir. Bu çalışmada 1980-2010 dönemi için Vektör Hata Düzeltme Modeli insert ignore into journalissuearticles values(VECM); kullanılarak, Türkiye’de elektrik enerjisi üretimi ve ekonomik büyüme arasında sistematik bir ilişki olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle ilk aşamada elektrik üretimi ve GSYİH arasındaki Ko-entegrasyon derecesi incelenerek, değişkenlerin birinci dereceden eş-bütünleşik olduğu belirlenmiştir. İkinci aşamada elektrik üretimi ve GSYİH arasındaki uzun dönemli ilişki araştırılmıştır. Üçüncü aşamada uzun dönemli ilişki tahmin edilmiş ve Vektör Hata Düzeltme Modeli kullanılarak en nihayetinde nedensellik sınaması yapılmıştır. Elde edilen bulgularda toplam elektrik üretimi ile GSYİH arasında uzun dönemde tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Diğer bir ifadeyle herhangi bir geri bildirim etkisi olmaksızın ekonomik büyümeden toplam elektrik üretimine doğru işleyen tek yönlü bir nedensellik olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla Türkiye’de ekonomik büyümenin daha fazla elektrik üretimini teşvik edeceği ileri sürülebilir.
Keywords : Ekonomik Büyüme, Toplam Elektrik üretimi, VECM Vektör Hata Düzeltme Modeli,