Hükümet Sistemleri Üzerinden Mukayeseli Bir Analiz (Parlamenter Sistem–Başkanlık Sistemi)

Authors : Muhammet Yasin Elitok, Fatih Değirmenci

Pages : 329-340

View : 133 | Download : 223

Publication Date : 2023-12-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, hükümet sistemleri üzerinden hareketle parlamenter sistem ile Başkanlık sisteminin irdelenmesidir. Dünyanın pek çok yerinde sistem tartışmaları, mevcut sistemde aksamaların yaşandığı dönemlere rastlamaktadır (Göç & Kayıkcı, 2021, s. 57). Anayasal hareketlerle başlayan değişim çabaları, doğru sistem bulununcaya kadar kendi doğrularını üretmek mecburiyetindedir, sonuçta toplumun gereklerine en uygun sistem ötekini dışlayarak, bir şekilde yeni sistemin uygulanacağı alanı yaratır. Yeni sistem ile eski sistem arasında sağlıklı kıyas yapabilmenin yolu her iki sisteminde uygulanmış olması gerekliliğinde yatar. Parlamenter sistem ve başkanlık sistemi genel anlamda biri diğerinin yerine ikame edilecek şekilde uygulanmıştır. İki sistemin mukayesesi açısından her iki sistem bu çalışmada teferruatlı olarak irdelenecektir. Başkanlık sistemi, temsili rejimin hükümet şekillerinden biridir ve yazılı anayasaların ilklerinden sayılan 1787 tarihli "Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nın” kurucu meclisinin uzun müzakereleri sonucunda üzerinde mutabık olunan bir hükümet şeklidir. Parlamenter sistem ise yine temsili demokrasinin tezahürü olarak karşımıza çıkmakta, parlamentonun güçlü bir şekilde sistemin yürütülmesinde rol aldığı, başbakanlık ve bakanlıkların sistemde önemli payının olduğu hükümet şeklidir. Bu çalışma sayesinde her iki hükümet sistemi detaylı bir şekilde irdelenecektir.
Keywords : Demokrasi, başkanlık, parlamenter sistem