Türkiye’de Anti-Entelektüalizm ve Eğitim: “Strateji”, “Kalite”, “Performans” ve “Finansman”

Authors : Fatih Serdar Özgültekin

Pages : 567-587

Doi:10.53487/atasobed.1477339

View : 131 | Download : 124

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de anti-entelektüalizm toplumsal, siyasal ve kültürel yönden baskın bir niteliğe ulaşmış, bir “ethos” haline gelmiştir. Bu ethosun izdüşümünü bulduğu alanlar arasında ise eğitim politikaları başta gelmektedir. Düşünce emeğine, eylemde bulunurken aklın kaynak alınmasına ve bilginin entelektüel yönüne karşı olmak yahut bu unsurları değersizleştirmek anlamına gelen anti-entelektüalizm aynı zamanda uzmanlığın küçümsenmesini, eğitimin ticari yönünün öne çıkarılmasını, bilginin salt nicel ve ölçülebilir boyutunun önemsenmesini de ifade etmektedir. Eğitim politikalarında anti-entelektüalizm ise kendisini yalnızca popülist ve ideolojik yönden göstermekle kalmamakta, dahası bugün kanıksanmış ve “kalite” ve “performans” gibi kâğıt üzerinde olumlu görünen başlıklarla ilgili uygulamalarda da göstermektedir. Bu çalışmada 2007 ila 2010 yılları arasında hayata geçirilen ve “stratejik yönetim” başlığı altında kalite yönetim sistemini, performans değerlendirmelerini ve finansmanı içeren politikalar analiz edilmektedir. Çalışma kapsamında MEB’in “2010-2014 Stratejik Planı” (2009), YÖK’ün “Türkiye’de Yükseköğretim Stratejisi” (2007) başlıklı raporu ve SETA’nın “Türkiye’de Millî Eğitim Sistemi: Yapısal Sorunlar ve Öneriler” (2009) ve “Türkiye’de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz” (2009) adlı çalışmaları metin analizi yöntemiyle incelenmiştir. Analiz neticesinde söz konusu politikaların eğitime dönük anti-entelektüalist ve bilgiyi değersizleştirici yaklaşım ile örtüştüğü belirlenmiştir.
Keywords : Anti-entelektüalizm, bilgi felsefesi, eğitim politikaları, kalite güvence sistemi, stratejik plan