Bazı Liken Cins (Genus) İsimlerinin Etimolojisi Üzerine

Authors : Mustafa YAVUZ

Pages : 18-26

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2016-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :          Bu çalışma, modern taksonomik bitkibiliminde kullanılan bazı liken cins isimlerinin kökenlerini araştırmayı amaçlamaktadır. Likenler kayaların, ağaçların ve bazen de toprağın yüzeylerinde gelişen, bünyelerinde bir alg ve bir mantar ortağı barındıran yegâne karasal tohumsuz organizmalardır. Aynı zamanda bu çalışmada, liken cins isimlerini muhtelif dillerde karşılaştırmak suretiyle aralarındaki benzerlik ve farklılıkları belirlemeye ve adlandırmaya dair bir anlayış geliştirmeye odaklanılmaktadır. Çalışma boyunca derlenen etimolojik veriler, şu otuz bir liken cinsine aittir: Alectoria , Arthonia , Calicium , Caloplaca , Cetraria , Cladonia , Collema , Cornicularia , Evernia , Fulgensia , Graphis , Gyalecta , Lecanora , Lecidea , Letharia , Lobaria , Nephroma , Opegrapha , Parmelia , Peltigera , Pertusaria , Psora , Ramalina , Roccella , Sticta , Thamnolia , Umbilicaria , Urceolaria , Usnea , Verrucaria ve Xanthoria . Sonuç olarak, Evernia , Letharia ve Roccella gibi üç cinsin adlandırılmalarındaki benzerlik ilkesi henüz müphem kalırken, on bir cinsin isimlendirilmesinin podesyumlar (1 cins) ve apotesyumlar (10 cins) gibi üreme organlarına benzetilerek yapıldığı, on yedi cinsin örneğin renk gibi tallusun morfolojik özelliklerine benzetilerek ve yalnızca bir kaçının habitat tercihi veya substrata tutunma gibi istisnai özelliklere benzetilerek yapıldığı tespit edilmiştir. Roccella cinsi hariç, her cinse terminolojinin kavramsal arka planından hareketle birer Türkçe cins ismi önerilmektedir. Böylece konunun, genç bilim insanları, öğrenciler, öğreniciler, amatörler ve halk nezdinde daha cazip ve anlaşılabilir olması hedeflenmektedir.             Anahtar Kelimeler ; Likenler, Cins, İkili Adlandırma
Keywords : Likenler, Cins, İkili Adlandırma