Habitat Terimi ve Türevlerinin 22. ve 21. Ulusal Biyoloji Kongrelerinde Kullanımının Değerlendirilmesi

Authors : Orhan SEVGİ

Pages : 27-53

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2016-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :            Habitat terimi yaygın olarak canlı bilimlerinde kullanılmaktadır. Gelenekselleşen Ulusal Biyoloji Kongrelerinin özet kitapları habitat teriminin Türkçede kullanımının belirlenmesi için değerli kaynaklardır. Çalışmada 21. ve 22. Ulusal Biyoloji Kongreleri’nde sunulan 2955 bildirinin yapılandırılmış özetleri kullanılmıştır. Bu özetlerde habitat terimi ve türevleri belirlenmiş, dökümü yapılmış ve değerlendirilmiştir. 22. Ulusal Biyoloji Kongresi’nde habitat terimi ve türevleri 133 bildiride 280 defa, diğer Kongrede ise 120 bildiride 242 defa kullanılmıştır. Habitat teriminin en yaygın kullanım şekli habitat olup, her iki kongrede toplam 153 defa kullanıldığı belirlenmiştir. Habitat ve türevlerinde İngilizce okunuşların tercih edildiği görülmektedir. Bazı sözcüklerin eş anlamlılarının terimlerde kullanıldığı belirlenmiştir. Örneğin; farklı, çeşitli, değişik sözcükleri eş anlamlı kullanılmıştır. Habitatların isimlendirilmesinde kullanılan ekler; -ak, -cul(-cıl), -(u)l, -lık, -lu(-li), -sal, -su, ve yalın şeklindedir. Bunlardan özellikle -cul(cil) ekinin anlamına uygun olarak kullanılmadığı belirlenmiştir. Dolayısıyla kaya cıl habitat tipi , tuz cul habitat tipi , su cul habitatlar gibi terimler yerine bu çalışmamızda kaya habitat tipi , tuz (veya tuzlu) habitat tipi , su habitatları terimleri önerilmektedir. Bir başka öneri ise otsu habitatı yerine otluk habitatı veya otlak habitatı teriminin kullanılmasıdır. Epifitik habitat (1), epifitik mikrohabitat (2), epilitik mikrohabitat (4), epipelik mikrohabitat (4) gibi terimlerinin kolay anlaşılabilmesi ve yanlış anlamaları önlemek için Türkçeleştirilmesi hem de habitat isimlendirilmesinin düzeltilmesi gerekmektedir. Örneğin E pipelik : Suların dip kısımlarında çamurlar üzerinde yaşayan anlamında kullanıldığından, epipelik mikrohabitat terimi yerine çamur habitatı tercih edilebilir. Bu kullanım habitata vurgu yapmaktadır. Habitat terimi ve türevlerinde bazı sözcüklerin terim olup olmadığı tartışma konusu olduğundan bu tür sözcükler terimsiler olarak isimlendirilmiştir. Bu şekilde kullanılan başlıca örnekler; çeşitli habitatlar veya farklı habitatlar gibi gerçek terimsiler olduğu gibi, konunun yanlış, eksik veya yetersiz anlamadan kaynaklanan yanıltıcı terimsilerin kullanımları da bulunmaktadır. Örneğin; habitat çevresi , habitat ortamı , keşfedilmemiş habitatlar , kirlenmiş habitatlar ve habitatın ekolojik özellikleri verilebilir. Habitat terimi ve türevlerinin kavramsal tartışmalara konu edilmesi ve çalışmaların devam ettirilmesi konunun anlaşılmasına yardımcı olacağı gibi, konunun aktarılmasına da yeri doldurulamaz katkılar sağlayacaktır.   Anahtar Kelimeler ; Ulusal Biyoloji Kongreleri, Bilimsel Bilgi, Habitat, Terim
Keywords : Ulusal Biyoloji Kongreleri, Bilimsel Bilgi, Habitat, Terim