Hrematonimlere Adbilimsel Bir Yaklaşım: Leksik Semantik Açıdan Tv Dizi Adları

Authors : Gülşah PARLAK KALKAN

Pages : 15-31

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-24

Article Type : Research Paper

Abstract :“Eşya, nesne, ürün, eser” manasındaki Yunanca hrema ile “ad” manasındaki onima kelimelerinin birleşiminden oluşan hrematonimi teriminin Türkçe karşılığı “eseradbilim”dir. Adları dilbilimsel ya da sosyokültürel açıdan değerlendiren onomastiğin önemli bir kolu olan hrematonimi; şair ve yazarlar tarafından yazılan şiir, hikâye, roman gibi edebî ürünlere verilen adları inceleyen bilim dalıdır. Ülkemizde eseradbilim alanında, sayıları az olmakla birlikte yapılan çalışmaların genellikle yazılı eserler üzerine olduğu görülmektedir. Ancak artan teknolojik gelişmelere bağlı kitle iletişim araçlarının hayatın her alanını kaplaması ve bugünün dünyasında hemen her ortamda görmenin mümkün olduğu en yaygın kitle iletişim aracının televizyon olması hasebiyle bu platformda kullanılan dilin her yönüyle değerlendirilmesi elzemdir. Ayrıca günümüzde bireylerin gündelik yaşamda hemen her konuda karar verirken etkilendikleri en önemli aracın televizyon özelindeki diziler olduğu bilinen bir gerçektir. Bu bakımdan söz konusu çalışmada, reyting bazında en çok izlenen ATV, Fox, Kanal D, Kanal 7, Show TV, Star TV ve TRT 1 kanallarında 1990’lı yıllardan 2020 yılına kadar yayınlanan dizilerin adları, leksik-semantik bakımdan tasniflenmiş; böylelikle dizi adlandırmalarının dilde hangi yolla anlatım bulduğu betimlenmiştir. Çalışma için ilgili kanallara ait internet sitelerinden derlenen toplam 576 dizi adı, İbrahim Şahin’in Adbilim eserinde yer adları ile ilgili yapmış olduğu leksik-semantik sınıflandırma temel alınarak değerlendirilmiş; mevcut çalışmanın verileri doğrultusunda söz konusu tasnif yeniden yorumlanmıştır. Çalışma bulguları, diziler adlandırılırken kullanılan Türkçenin kültür tarihi ile bağının günümüzde de kuvvetli bir şekilde devam ettiğini göstermektedir.
Keywords : Hrematonimi, TV, Dizi Adları, Türk Kültürü, Türk Dili