Kazan Oğlu Uruz’un Esir Düştüğü Anlatı Üzerine Arketipsel ve İmgesel Bir Yorum

Authors : Tuba DALAR

Pages : 203-221

View : 15 | Download : 3

Publication Date : 2015-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Oğuz boylarının hayatını her yönüyle bize tanıtan Dede Korkut Hikâyeleri, mitin varlığını sürdürdüğü anlatılardır. Mit, evrenin başlangıcını anlatan kutsal, simgesel bir öyküdür ve gerçek anlamını, sadece yoğrulduğu toplumun içinde bulur. Mitolojik tasavvurlar, ilkel insanın dünyaya bakışını, onun uymak zorunda olduğu kurallar sistemini ve tabiatla olan ilişkisini belirleyen bir yaşayış üslubudur. Bu nedenle bir toplumun ahlaki yapısını, sanat anlayışını, tarihini anlayabilmek için mitlerden yararlanmak gerekir. İnsanın mitolojik tasavvurları farklı süreçlerden geçerek zenginleşir, derinleşir ve ruhsal kalıtım sayesinde bilinçaltında var olmaya devam eder. İşte tüm sanatsal yaratıların mite değinme nedeni, bellekte varolmaya devam eden bu kozmik mekân ve zamanın, sanatın dünyasında cisme bürünmesidir. Bu çalışmada öncelikle, kahramanın toplumda kabul gören bir statüye ulaşmasının öyküsü olan erginlenme ritüeli üzerinde durulacaktır. Bu bölüm, maceraya çağrı, erginlenme süreci ve eve dönüş olmak üzere üç alt başlıkta incelenecektir. İkinci bölümde, anlatıda beliren arketiplere değinilecek, bu bölüm alp tipi, alp-bilge tipi, anne, * Ardahan Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı Doktora Öğrencisi e-mail: [email protected]üce birey ve animus arketipi üzerinden irdelenecektir. Ve son bölümde dramatik aksiyonu oluşturan görüntü seviyelerinden semboller düzlemi Kora Şeması üzerinde belirlenerek açıklanacaktır
Keywords : Dede Korkut, kahramanın yolculuğu, erginlenme, arketip, anne, yüce birey, animus, alp bilge, mit