HAFIZ DİVANINDAKİ İLK BEYTİN OSMANLI EDEBİYATINA ETKİSİ

Authors : İ. Hakkı AKSOYAK

Pages : 99-104

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 1999-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :`Elâ yâ eyyühe`s-sâkî edir ke`sen ve nâvilhâ` Ki ışk âsân nemûd evvel velî üftâd-ı müşkilhâ beyti Şirazlı Hâfız`ın insert ignore into journalissuearticles values(ö. 1389); divanındaki ilk gazelin ilk beytidir. Hâfız`ın beytinin ilk dizesi muhtemelen Muaviye oğlu Yezid`in insert ignore into journalissuearticles values(ö. 683); Ene`l-mesmûmu mâ indî bi-tiryâkin velâ râkî Elâ yâ eyyühe`s-sâkî edir ke`sen ve nâvilhâ manzumesinden alınmadır. Hâfız`ın bu manzumenin ikinci dizesini iktibas etmesi gerek Fars edebiyatında gerekse Osmanlı edebiyatında tartışmalar ve etkiler yaratır. Bu etkiyle Osmanlı şairlerinden Behiştî, Mirî, Zikrî, Sırrî, Sânî, Hisalî, Nimeti, Derviş ve Hıfzî divanlarındaki ilk gazele Hâfız`ın iktibas ettiği dize ile başlarlar. Gelibolulu Mustafa Âlî ve Yahya ise söz konusu dizeyi aynen iktibas etmek yerine ilk gazellerine aynı anlam ve vezinde Arapça başka beyit ile başlamayı tercih eder. Şirazlı Hâfız`ın Yezid`den iktibas ettiği bir dize ve onun etrafında oluşan tartışma ve rivayetler, en az 10 Osmanlı şairini etkiler.
Keywords : Şirazlı Hafız, Muaviye oğlu Yezid, Osmanlı Edebiyatı, Fars Edebiyatı, İktibas