Turkey’s May 27, 1960 Coup through The French Diplomatic Reports

Authors : İdris YÜCEL

Pages : 43-65

Doi:10.12995/bilig.9003

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2019-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Demokrat Parti iktidarı ve bu dönemi sonlandıran 27 Mayıs 1960 darbesi,  gerek ilk kez gerçek anlamda çok partili hayata geçişin gerekse ilk askeri  darbenin tecrübe edilmesi adına Türk siyasi tarihi içerisinde oldukça kritik  bir dönemeç olarak kabul edilmektedir. Günümüze kadar çoğunlukla iç  siyasi dinamikler temelinde yorumlanan bu sürecin yabancı diplomatlar  gözünden okunması 27 Mayıs darbesinin karşılaştırmalı esasa göre  anlaşılması için önemlidir. Bu kaygıdan yola çıkarak, bu çalışma, 27 Mayıs  darbesini Ankara’daki Fransa Büyükelçiliğinin rapor ve analizleri üzerinden  yeniden okumaktadır. Dönemin Fransız elçisi Henry Spitzmuller’in,  27 Mayıs 1960 günü ve sonrasında Paris’e sunduğu raporlar, darbe  sonrasında Türkiye’de ortaya çıkan politik manzara başta olmak üzere,  gelişmelerin diplomasi çevrelerinde uyandırdığı yankı ve daha da önemlisi  darbenin nedenleri üzerine önemli ipuçları sunmaktadır. Fransız gözüyle  darbenin başlıca nedeni, tek parti döneminden kalma anayasal düzen,  cumhurbaşkanının taraflı tutumu ve Adnan Menderes’in muhalefet  karşısındaki otoriter tavırlarıdır.
Keywords : Türkiye, 27 Mayıs Darbesi, Adnan Menderes, Celal Bayar, Henry Spitzmuller, Demokrat Parti