Vakfiyelerin Dilinden İstanbul’un Bazı Cami ve Mescitleri Hakkında Yeni Bulgular

Authors : Çiğdem GÜRSOY

Pages : 161-190

Doi:10.12995/bilig.9008

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2019-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı günlük hayatının vazgeçilmez unsuru olan vakıfların sosyokültürel  ve sosyo-ekonomik alanlarda yapmış oldukları hizmetlerin  yıllar içinde çeşitlendiği bilinmektedir. Konu hakkındaki detayları  vakıfların kuruluş senetleri olan vakfiyelerde bulmak mümkündür.  Hayırseverler vakfiyeler sayesinde duygu ve düşüncelerini  somutlaştırırken aynı zamanda yaşadıkları dönemi yansıtan bilgileri  günümüze kadar ulaştırmışlardır. Bu kapsamda Osmanlı kent tarihi  çalışmalarında vakfiyeler üzerinden ilerlemek birincil kaynaklardan  detaylı sonuçlara ulaşabilmenin şartlarından biri olarak görülmüştür.  Vakıf kaynaklı yapılan çalışmalar genellikle gayrimenkul vakıflar  üzerinden örneklenmiş menkul vakıflardan yeterince istifade  edilmemiştir. Sınırlı sayıdaki menkul vakıf araştırmalarında ise para  vakıfları ön plana çıkmıştır. Söz konusu araştırmalarda para vakıfları  kredi unsuru olarak ele alındığından sadece sayısal verileri ekonomik  alanlarda değerlendirilmiştir. Vakfiyeler bütün halinde incelendiğinde  ise para vakıflarının bilinenin ötesinde en az gayrimekul vakıflar  kadar sosyo-kültürel bilgiler içerdiği görülmektedir. Çalışmanın  amacı, para vakıflarını sıkıştıkları dar çerçevenin dışına taşıyarak  vakıf eserlerin/hayratların sürdürülebilirliğine katkılarını araştırmaktır.  Seçilen örnekler sayesinde birden fazla para vakfının katkı sağladığı  hayratların yıllar içerisinde geçirdiği değişimler takip edilmiştir.
Keywords : Osmanlı, vakıflar, para vakfı, vakfiye, hayrat, kent tarihi, İstanbul