İnsan-ı Kâmil’e Bakışlarıyla Yusuf Has Hacip ve Hoca Ahmed Yesevî

Authors : Funda TOPRAK

Pages : 95-122

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2017-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tasavvuf literatürüne Muhyiddin İbnu’l-Arabi ile giren insan-ı kâmil anlayışı, insanın hem kul olarak sorumlukları hem de yaşadığı toplumda mutluluğunu sağlayan bir düşünce sisteminin sonucudur. Erdemli insanın özellikleri, tarih boyunca pek çok düşünürün eserlerinde değerlendirilmiştir. Çalışmamız, iki büyük düşünür ve şairin eserlerinden yola çıkarak yapılan karşılaştırmalı bir analizdir. Türkistan’da Türk-İslam anlayışının yerleşmesinde ve Anadolu’da tasavvufun kuruluşunda söz sahibi olmuş etkin bir sûfi olan Hoca Ahmed Yesevî, hikmet adlı şiirlerinde İslam’ı ve tasavvufu, halkın anlayabileceği sade ve açık bir dille anlatmış, hikmetlerin tekkelerde okutulup günümüze kadar ulaşmasına katkıda bulunmuştur. Yusuf Has Hacip ise Kutadgu Bilig adlı eserinde, insanın hem bu dünyada hem de ahiret hayatında mutluluğunun ipuçlarını vermeye çalışır. Kutadgu Bilig’in de asıl konusunu mükemmel insan insan-ı kâmil oluşturur. Türk-İslâm felsefesini ortaya koyması açısından eşsiz olan bu eserde Yusuf Has Hacip, Hoca Ahmed Yesevî’den farklı bir sûfi anlayışını da sergilemektedir. O, dünyadan da asla vazgeçmeyen, dünya ve ahiret arasında bir denge kurmaya çalışan bir düşünürdür.
Keywords : Hoca Ahmed Yesevî, Yusuf Has Hacip, insan ı kâmil, Kutadgu Bilig, Divan ı Hikmet