Recaizade Mahmut Ekrem’in Atala Çevirisini Biçimlendiren Kültürel ve Estetik Kaygılar

Authors : Nihayet ARSLAN

Pages : 139-163

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2017-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Batı uygarlığına geçiş sürecinde en önemli aşama olan Tanzimat döneminde Batı’dan yapılan ilk edebî çevirilerin niteliği, neden seçildikleri ve nasıl çevrildikleri hem edebiyat hem kültür tarihimiz, hem de çeviri etkinliği açısından önemlidir. Bu çalışmaya konu olan, Fransız yazar Chateaubriand’ın Atala adlı romanı, ilk defa Recaizade Mahmut Ekrem tarafından 1872 yılında Osmanlı Türkçesine çevrilmiştir. Aşk, egzotizm, din gibi romantizm akımının en önemli temalarını içeren bu öncü eserin Türkçeye nasıl çevrildiğini araştırmak, ilk çevirilerdeki çevirmen tutumunun bir örneğini görmek açısından önemli olduğu gibi, diğer yandan bizi, çevirmenin tutumunu belirleyen kültürel ve estetik kaygıların nedenlerine de götürecektir. Osmanlı kültürü içinde yetişmiş, bunun yanı sıra iyi bildiği Fransızca aracılığıyla Batı kültürü ve edebiyatını da tanıyan Recaizade Mahmut Ekrem’in çok beğenerek Türkçeye kazandırmak istediği bu eseri çevirirken -özellikle yaşadığı dönem dolayısıylabazı kültürel kaygıları olacağı bir gerçektir. Bu çalışmada, erek dilin kültürün öncelenmesine götüren söz konusu kaygılar belirlenecek ve araştırmamız bu noktalara odaklanacaktır.
Keywords : İlk çeviriler, Recaizade Mahmut Ekrem, Atala, erek kültür, Tanzimat Dönemi, romantizm