İlk Yazılı Kaynaklarına Göre Oğuzlar Teŋri mi Yoksa Taŋrı mı Diyordu?

Authors : Erkan Salan

Pages : 147-160

Doi:10.12995/bilig.10806

View : 44 | Download : 35

Publication Date : 2024-01-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Eski Anadolu Türkçesi ile ilgili yayımlarda bir sözcüğün taŋrı (/tan͡grı) ve teŋri (/ten͡gri) şeklinde iki farklı biçimiyle karşılaşılır. Hatta bazen aynı eserde hem taŋrı (/tan͡grı) hem de teŋri (/ten͡gri) biçiminde ikili okumaların yer aldığı görülür. Farklı okuma ve kabuller, karışıklık oluşturmakla birlikte aynı sözcüğün sözü edilen dönemde iki farklı fonetik varyanta sahip olduğunun düşünülmesine imkân vermektedir. Var olan bu görünüm, niçin taŋrı ya da niçin teŋri okunması gerektiği konusunda bir kısım tespit ve değerlendirmelerin yapılmasını gerekli hâle getirmiştir. Aynı tarihî dönemde bir sözcüğün, herhangi bir sebebe bağlanmaksızın iki farklı biçimde okunması dil araştırmaları ve dönemin dil özellikleri bakımından sorun teşkil etmektedir. Eski Anadolu Türkçesinde teŋri biçiminin mi yoksa taŋrı biçiminin mi kullanıldığını tespit etmeyi amaçlayan bu çalışmayla ortaya çıkan sonuç; adı geçen dönemde teŋri biçiminin bulunmadığı ve Oğuzların, ilk yazılı kaynaklarından itibaren sözcüğü taŋrı şeklinde kalın ünlülü olarak telaffuz ettikleri yönündedir.
Keywords : Oğuzlar, Eski Anadolu Türkçesi, teŋri, taŋrı, yazım, telaffuz