Türkiye Florasındaki Yabani Carthamus L. Türleri ve Aspir (C. tinctorius L.) Islahında Değerlendirme Olanakları

Authors : Yusuf ARSLAN, Duran KATAR, Hümeyra GÜNEYLİOĞLU, İlhan SUBAŞI, Bilal ŞAHİN, Ali Savaş BÜLBÜL

Pages : 36-43

View : 19 | Download : 6

Publication Date : 2010-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemiz, üç floristik bölgenin kesişme noktasında bulunmasının yanı sıra sahip olduğu iklim farklılıklarının da etkisiyle bitki türleri bakımından dünyanın zengin ülkeleri arasında yer almaktadır insert ignore into journalissuearticles values(Atalay 1994, Arslan ve ark. 2002);. Ülkemiz florasında Asteraceae insert ignore into journalissuearticles values( Compositae );  familyasına bağlı 130 cins ve 1130 tür bulunmaktadır. Bu familyaya mensup cinslerden biri olan Carthamus L. cinsine ait dünyada 25 kadar tür olduğu bildirilmektedir. Carthamus L. cinsinin Anadolu florasında C. lanatus L., C. dentatus Vahl., C. persicus Willd insert ignore into journalissuearticles values(syn. C. flavescens Spreng);, C. glaucus Bieb. subsp. glaucus , C. tenuis insert ignore into journalissuearticles values(Bois ve Balansa); Bornm. tenuis ve C. tenuis insert ignore into journalissuearticles values(Bois ve Balansa); Bornm. subsp gracillimus türlerinin bulunduğu belirtilmektedir insert ignore into journalissuearticles values(Davis, 1975);. Ülkemizde aspir insert ignore into journalissuearticles values( C. tinctorius L.); tarımının gelişememesinin en önemli nedenlerinden birisi de mevcut aspir insert ignore into journalissuearticles values( C. tinctorius L.);  çeşitlerinin yeterince kurağa ve soğuğa toleranslı olmamasıdır. Örneğin ayçiçeği aspire göre soğuğa ve kurağa daha hassastır, ancak ülkemizde 500 bin hektardan fazla alanda tarımı yapılmaktadır. Elbette mevcut aspir çeşitlerinin soğuğa toleransı çok yüksek değildir; ancak bunlar diğer yağ bitkilerine göre kurağa oldukça toleranslıdırlar. Aspir tarımının asıl gelişememe nedeni mevcut çeşitlerin kuru tarım alanlarında düşük tohum verimi ve düşük yağ oranı vermeleridir. Yürütülecek olan aspir insert ignore into journalissuearticles values( C. tinctorius L.); ıslahı çalışmalarının ana amacı da bu olumsuzluğu ortadan kaldırabilmek için soğuğa ve kuraklığa toleranslı çeşitlerin geliştirilmesi olmalıdır. Soğuğa ve kurağa toleranslılık ıslahının temeli de bu özelliklere sahip kimi yabani Carthamus L. türlerinden bu özellikleri melezleme ıslahı yoluyla kültür türü olan Carthamus tinctorius ’a aktarılmasıdır.
Keywords : Yabani Carthamus L türleri, yağ oranı, tohum verimi, soğuğa tolerans