Tokat ilinde yaygın olarak kullanılan yerel domates genotiplerinin Kök-ur nematodları’na (Meloidogyne incognita ve Meloidogyne javanica) karşı dayanıklılıklarının araştırılması

Authors : İlker KEPENEKCİ, Turgut ATAY, Ayşe YEŞİLAYER, Necdettin SAĞLAM

Pages : 85-92

Doi:10.16955/bitkorb.484595

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2019-03-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bitki paraziti nematodlar insert ignore into journalissuearticles values(BPN); özellikle de kök-ur nematodları insert ignore into journalissuearticles values( Meloidogyne spp.); insert ignore into journalissuearticles values(KUN);, yaygın olarak dağılım gösteren ve geniş bir ürün yelpazesinde önemli verim kayıplarına neden olan nematodlardır. Önemli KUN türleri ise, Meloidogyne arenaria Chitwood insert ignore into journalissuearticles values(1949);, Meloidogyne exigua Goeldi, 1892, Meloidogyne graminicola Golden and Birchfield, 1965, Meloidogyne hapla Chitwood, 1949, Meloidogyne incognita insert ignore into journalissuearticles values(Kofoid and White, 1919); , Meloidogyne javanica insert ignore into journalissuearticles values(Treub); Chitwood, 1949 ve Meloidogyne mayaguensis ’dir insert ignore into journalissuearticles values(Kofoid and White, 1919);. BPN’lerin farklı konukçular ve lokasyonlardaki dağılımı Türkiye’de incelenmiştir. Çalışmalar sonucunda Tylenchida insert ignore into journalissuearticles values(Nematoda); takımına bağlı 56 cinse ait toplam 240 BPN türü Türkiye’de tespit edilmiştir. Bu nematod türleri, ülkenin 48 farklı bölgesinden 66 bitki ile ilişkili olarak bulunmuştur. Ülkemizde KUN türleri olarak, M. incognita , M. arenaria , M. javanica ve M. hapla en yaygın bulunan türlerdir. M. incognita ve M. javanica türleri ise ekonomik anlamda tarım ve örtü altı üretimde ciddi sorunlara neden olan türlerin başında yer almaktadırlar. Nematisitler KUN’lerin uzun süreli baskılanmasını sağlamazlar, çevresel ve insan sağlığı kaygıları kullanımları üzerinde artan kısıtlamalar ile sonuçlanacaktır. Tokat insert ignore into journalissuearticles values(Türkiye); ilinden alınan örneklerdeki KUN türlerinin teşhisleri morfolojik ve morfometrik özellikler üzerinden klasik yöntemler kullanılarak yapılmıştır. Teşhis çalışmaları sonucunda elde edilen KUN insert ignore into journalissuearticles values( Meloidogyne ); türlerinin [ M. incognita insert ignore into journalissuearticles values( M.i ); ve M. javanica insert ignore into journalissuearticles values( M.j );] kültürlerinin oluşturulması, yenilenmesi ve üretimi için serada saksılarda hassas domates fideleri [SC-2121 domates çeşidi  insert ignore into journalissuearticles values( Solanum lycopersicum L.);] üretilmiştir. Çalışmada, yumurta paketi sayısı ve skala değeri açısından uygulama yapılan domates genotiplerinin hassas ve dayanıklı olma durumları incelenmiştir. Buna göre; M.i ve M.j uygulamalarında en yüksek yumurta paketi sayısına sahip Domates-79 ve Domates-90 genotipleri denemelerde kullanılan tüm kök-ur nematodlarına insert ignore into journalissuearticles values( M.i ve Mj ); karşı 1 ve 2 skala değeri ile dayanıklı grupta yer almışlardır insert ignore into journalissuearticles values(9.2±2.74; 8.2±1.58; 2.8±1.24 ve 9.4±2.46);. Diğer tüm uygulamalar yumurta paketi sayısı 11’in üstünde olduğu için 3, 4 ve 5 skala değeri ile hassas gruplarda yer almıştır.
Keywords : Tylenchida, Meloidogyne, bitki paraziti nematodlar, kök ur nematotları, domates, dayanıklılık, Tokat