XVI-XVII. Yüzyıl Osmanlı Katl Davalarında Bürokratik Prosedür: Mahkeme ve Dîvân Kayıtları Üzerine Bir İnceleme

Authors : Ekrem TAK

Pages : 127-141

Doi:10.17518/canakkalearastirmalari.661133

View : 8 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı hukuk literatüründe ceza davaları ve bu davaların muhakeme usulleri, infaz şekilleri, mahkeme sonuçlarının kayda geçirilmesi ve bu süreçlerde uygulanan bürokratik prosedür bir bütün olarak incelenmemiştir. Alanın önemli sorunlarından biri de ceza hukukunun ana konularından olan had ve kısas davalarında hâkim kararlarının sicillere kaydedilip edilmediği veya kadıların had ve kısas davalarında nihai kararı verme yetkilerinin olup olmadığıdır. Bazı hukukçu ve hukuk tarihçileri kadıların mahkemelerde gördükleri davaların sonucunda, verilen hükmün erken dönemlerde kaydedilmemesinden yola çıkarak kadıların sadece mahkeme safahatını tescil edip bu tür davalarda hüküm vermedikleri kanaatine varmışlardır. Bu çalışmada Osmanlı mahkeme kayıtları ve Divan-ı Hümayun defter verileri esas alınarak İslam ceza hukukunun had ve kısas cezası gerektiren suçlardan birisi olarak kabul ettiği katl davalarının örfî ve şerî hukuktaki yeri ve Osmanlı mahkemelerinde davanın nasıl görüldüğü, nasıl hüküm verildiği, verilen hükmün kayıt şekli ve cezaların örfî ve şerî hukuka göre infaz edilip edilmediği incelenecektir
Keywords : Şeriye Sicili, Katl, Mahkeme, Kadı, Dîvân ı Hümâyûn